صفحه ۵۱

در کلام جماعتی مانند مسالک و جز آن ادعای اجماع بر آن شده است.مغنی ‏151/6." ما بحث پیرامون تحجیر و احکام آن را در مسأله آینده مورد بحث قرار خواهیم داد.

[سخنان تذکره و دروس در مسأله احیا]

در تذکره مطالبی آمده که خلاصه آن با حفظ الفاظ وی اینگونه است: "فصل دوم در شرایط احیا است، و آن پنج [شش ]چیز است:

1 - اینکه دست مسلمانی بر زمینی نباشد، زیرا این مانع احیاء زمین برای غیر متصرف است، و اگر احیاء آن رو به ویرانی نهاده باشد باز احیاء آن جایز نیست، چونکه آن ملک فرد معینی بوده، با نظریه های مخالفی که در این مسأله وجود دارد و ما پیش از این بدان پرداختیم.

2 - حریم ملک آبادی نباشد، زیرا مالک زمین آباد مکانهایی که از مرافق زمین خویش است را مالک می‎باشد مانند راهی که به ملک خویش رفت و آمد می‎کند. و نمی توان راه ملکی را تصرف کرد، چون موجب زیان است که به اجماع نفی شده است. و نیز راه آب و راههائی که به زمین آباد منتهی می‎شود و جایگاه ریختن کود و زباله و خاک انداز و جایگاه ابزار آلات و هر چه که به مصالح آن زمین تعلق دارد، و من در این زمینه اختلافی بین فقهای شهرها نمی یابم و هر چه که متعلق به مصالح ملک آباد شده است و نیز هر چه متعلق به مصالح روستاست، مانند دیوارها و حفاظ اطراف، چراگاه روستا، مکان جمع آوری هیزم، راهها، سیل گیرها و... اینگونه زمینها را احیاء آن جایز نیست و کسی با احیا مالک آن نمی شود. و نیز حریم جوی ها و قناتها و خانه ها و چشمه. و هر زمین به ملکیت درآمده، احیاء چیزهایی که متعلق به مصالح آن است جایز نیست.

این از چیزهایی است که اختلافی در آن نیست، اختلاف در این است که آیا

ناوبری کتاب