گونه ای که هر فرد به تنهائی موضوع برای حکم مزبور باشد، و برای هر حکم متعلق به هر فرد موضوع، امتثال و عصیان خاصی باشد، مثل اکرم کل عالم یعنی هر عالمی را اکرم کن، که امتثال حکم هر فرد، خود اطاعتی است و پاداش دارد، چنانچه عصیان حکم هر فرد در خور کیفر است.
عام بدلی: و آن در موردی است که حکم برای یکی از افراد عام، به طور بدلی، ثابت باشد، در این نوع، فقط یک فرد، پخش در میان همه افراد موضوع حکم است؛ مثل، اعتق ای رقبة شئت. هر بنده ای را بخواهی آزاد کن، که هر گاه یک فرد از میان همه افراد امتثال شود، حکم، ساقط میشود.
عاقله: در اصطلاح فقهی عاقله به مجموع خویشان پدری قاتل میگویند که در موارد خاص باید با همیاری یکدیگر دیه مقتول را بپردازدند.
عام مجموعی: مجموع من حیث هو مجموع موضوع عام بوده بطوری که در مثال معهود اگر گفت اکرم العلماء اگر نسبت به اکرام فردی اخلال کند اصلا مطیع نخواهد بود.
عزم: (اصطلاح عرفانی) عزم بمعنی اراده جازم و تصمیم است و در اصطلاح بناء حال و تحقیق و قصد است در انجام عبادات و ریاضات و حمل نفس بر آنها وتحمل سختیهای سلوک راه حق و استغراق در لوائح مشاهدات و استجماع قوای و استقامت بحکم "فاذا عزمت فتو کل علی الله".
عشر: در لغت بمعنی ده یک - عشر زکاة غلات است اگر به آب باران یا آبهای جاری طبیعی آبیاری شده باشند.
.jpg)
