صفحه ۴۰۴

"ورود" معنایش این است که دلیل دوم طوری است که موضوع اول را حقیقتا توسعه می‎دهد یا تضیق می‎کند مثلا دلیلی می‎گوید "ما لارب له" ملک امام است دلیل دیگر می‎گوید "من حاز شیئا ملکه" قبل از اینکه این دلیل بیاید بوته های بیابان ملک امام بود اما این دلیل رب برای آن درست می‎کند که هر کس حیازت کرد ملک او می‎شود. اما فرق "تخصیص" و "تخصص" این است که در تخصص ما دو دلیل نمی خواهیم تا یک دلیل، موضوع دیگر را تضییق بکند. تخصص معنایش این است که یک حکمی که مولی روی موضوعی می‎برد، چیزهایی که از افراد این موضوع نیست واقعا داخل در حکم نیست مثلا وقتی مولی می‎گوید "اکرم العلماء"، مشهدی حسن بقال تخصصا خارج است.

(از بیانات معظم له در درس. مبانی - ج 6، ص 361 - 360)

تعزیر مالی:تعزیر مالی این است که کسی را با جریمه مالی مورد مؤخذه قرار دهند تأدیب مقید به زدن نیست، بلکه زدن به عنوان نمونه ذکر شده است، تعزیر مالی را هم اگر حکومت صلاح دانست مانعی ندارد. البته نظر ما این است، آقایان هم می‎توانند اجتهاد کنند.

(افاضات معظم له در درس. مبانی - ج 3، ص 53)
حرف ( ج)

جاهل مقصر: (اصطلاح فقهی و اصولی) یکی از مسائل مورد بحث این است که آنکه نادان به احکام مذهب باشد آیا معاقب و معذب خواهد بود و یا معذور و معفو است بر این اصل میان جاهل قاصر و مقصر فرق گذاشته اند و گفته اند هرگاه جاهل بوده باشد و اصولا توجهی به این موضوع نداشته است که احکام و مذاهبی هست و لازم بوده است تفحص و تحقیق کند و وظایف الهی را دریابد و در حقیقت این در حکم بهائم و حیوانات است و این گونه جهال معذورند. اما جاهل مقصر که متوجه بوده

ناوبری کتاب