صفحه ۴۰

زنده کند، بدان از دیگران سزاوارتر است" و نیز گفتار آن حضرت (ص) در روایت طاووس که فرمود: "آنگاه آن برای شماست از سوی من" و در روایت عایشه که در آن آمده بود: "آن پاداش است از سوی پیامبر(ص)".

و اینکه عروه پس از نقل خبر فوق از عایشه، از پیامبر(ص) می‎گوید: "عمر در زمان خلافت خود بدان حکم کرد" دلیل بر این است که عروه این را یک حکم حکومتی از سوی پیامبر(ص) می‎دیده است و به همین جهت خواسته است بیان کند که عمر نیز در زمان خلافت خود بدین شیوه رفتار می‎کرده است.

خلاصه کلام اینکه: جایگاه روایات این باب جایگاه روایات تحلیل در باب خمس و انفال است، و منافاتی با این ندارد که زمین برای امام باشد بلکه تحلیل متفرع بر این است که اینها از آن امام است و در این هنگام نیازی به اجازه جدید نیست.

ولی ما پیش از این به تفصیل یادآور شدیم که انفال که بخشی از آن زمین و آنچه در آنست از کوهها و معادن و جنگل ها بهتر است و رودها، ملک شخصی امام معصوم نیست، بلکه آنها اموال عمومی است که خداوند متعال آنها را برای همه مردم آفریده و نظام معاش و معاد آنان بر آن متوقف است، و اگر ما حکومت و دولت حقه را در امام معصوم منحصر بدانیم و بگوییم در زمان غیبت، امامت و حکومت مشروع وجود ندارد، بلکه این زمان هرج و مرج است تا امام زمان (عج) ظهور کند، در این صورت چاره ای نیست که ائمه علیم السلام انفال را برای همه مردم و لااقل برای مسلمانان و به ویژه برای شیعه تحلیل کنند، زیرا حیات و بقای جامعه بدون آنها امکانپذیر نیست، و روایات زیادی بر این مفهوم دلالت داشت که آن بزرگواران حقوق خود را برای شیعیانشان تحلیل فرموده اند تا از روزی حلال استفاده کنند.

و اما اگر ما قائل به ضرورت حکومت در همه زمانها شویم و بگوییم آن دربافت اسلام و احکام اسلامی تنبده شده است، و بگوییم اسلام در مقام تشریع، مسلمانان را به خود رها نکرده و هرج و مرج و فتنه و اسارت در چنگال طاغوت ها و ستمگران را

ناوبری کتاب