آیت‌الله منتظری

عام توسط دلیل دیگر است که خاص است. از نظر اعتبار و حجیت شرعی دلیل خاص بر عام مقدم است.

تخطئة : در لغت از ریشه خطا (مقصورا)، خطاء، یا خطاء (ممدودا) گرفته شده است. بمعنی ناراست، ناصواب، و گناه بدون قصد. در منتهی الارب و مفردات راغب اصفهانی آمده که در لغت یعنی نسبت خطا به کسی دادن و گفتن به کسی که خطاکردی. تخطئه در اصطلاح، عبارت است از اینکه حکم یا موضوع دارای وجود نفس الامری، یعنی وجود واقعی ثابت و محفوظ بوده باشد و مجتهد در تلاش خود برای استنباط و رسیدن به آن حکم یا موضوع حکم، گاه خطا می‎کند و با همه کوششی که در راه تحصیل آن بکار برده است به حکم واقعی نمی رسد و گاه راه خود را راست و درست می‎پیماید و به صواب می‎رسد، یعنی اجتهاد او با حکم ثابت واقعی انطباق پیدا می‎کند. این را تخطئه گویند و کسانی که درمورد اجتهاد دارای این عقیده باشند اصطلاحا (مخطئه) نامیده می‎شوند. تصویب و تخطئه از فروع مسأله اجتهاد است، شیعه و اهل سنت در آن اختلاف دارند که آیا مجتهد در استنباط حکم از ادله، مصیب است یا مخطی. قائلین به تصویب را مصوبه وقائلین به تخطئه را مخطئه گویند. شیعه به تخطئه معتقد است و اهل سنت به تصویب.

تخمیس: در لغت پنج گوشه گردانیدن، در نزد شاعران افزودن سه مصراع است به یک بیت که جمعا پنج مصراع باشد. و در فقه: چیزی را به صورت پنج قسمت در آوردن است. و تخمیس مال، یعنی یک پنجم آن را حسب دستور شرع اسلام به مصرف مستحقین رسانیدن.

تخییر: و آن حکم عقل است براینکه مکلف، مخیر است بین انجام دادن یا ترک