آیت‌الله منتظری

من اصول متلقات از معصومین را در نهایه آوردم و فروع را در مبسوط تا فقهای سنت بدانند که شیعه هم قدرت استنباط دارد. اما در زمان شهیدین این دو سنخ مسائل [مسائل اصلی و فرعی ] با هم مخلوط شد. ایشان فرمودند: در اصول متلقات اگر شهرت باشد کاشف از قول معصوم است ولی در قسم دوم اجماعش هم حجت نیست.

قاعده ید

"قاعده ید" یک امر عقلایی است که شارع هم آن را ردع نکرده است و باید دید عقلا تا چه اندازه به آن عمل می‎کنند و ظاهرا استناد عقلا غلبه است، قاعده ید را اگر بگوییم از اصول عملیه است مورد آن شک است. ید اگر "ید امانی" یا "ید عدوانی" باشد حجیت ندارد و استصحاب حالت سابقه می‎شود.

مفهوم فقیر

فقر به معنی نیازمندی است. به سوراخ و شکاف هم فقره می‎گویند. فقرة الثوب یعنی: گسستگی و پارگی لباس. به چاه نیز فقیر گفته می‎شود. فقیر فی داره یعنی: در خانه وی چاه است. به مصیبت کمر شکن و بزرگ نیز فاقره می‎گویند. ایها الناس انتم الفقراء الی الله یعنی: واقعا ما از هر جهت به خداوند نیازمندیم. انفاق در اسلام برای بر طرف کردن فقر و پرکردن شکافهاست.

شأن واقعی و شأن ساختگی

اینکه در مباحث فقهی داریم شأن افراد، شأن واقعی افراد است؛ بعضی شأن ها شأن ساختگی و موهون است. در مورد پرداخت زکات به فقیر، قول فقیر موضوع نیست اداء زکات موضوع است و برائت یقینی می‎خواهد. برخی گفته اند در شبهات موضوعیه فحص لازم است، البته مورد ادعای فقر از مواردی است که ادعای شخص مسموع است و نیازی به بینه نیست.

کتاب علی (ع)

در زمان پیامبر اکرم (ص) نوشتن حدیث را بدعت می‎دانستند، اما حضرت