آیت‌الله منتظری

ملاک نجاست چیست ؟

الان در دنیا با وسائل پیشرفته فاضلاب را تصفیه و ضد عفونی می‎کنند و همان کاری را که در طبیعت انجام می‎گرفته و ما آن را پاک کننده می‎دانیم با دستگاه انجام می‎دهند. آیا در این صورت می‎توان گفت همان فاضلاب نجس، پس از تصفیه پاک است ؟ آقایان باید یک فکری برای این مسائل بکنند.

حجیت شهرت قدما تا کجاست ؟

مرحوم آیة الله بروجردی شهرت قدما را حجت می‎دانستند، ولی این مسأله موارد نقضی هم دارد، مثلا منزوجات بئر را همه فقهای گذشته مطرح کرده بودند و آن را مسلم می‎دانستند ولی مرحوم محقق صاحب شرایع و فقهای پس از ایشان آن را نپذیرفتند، یا اینکه خود ما امروز اهل کتاب را پاک می‎دانیم ولی قدما آنها را نجس می‎دانستند، پس ما می‎توانیم بگوییم جایی شهرت قدما حجت است که یقین کنیم در آن مورد روایتی بوده و به دست ما نرسیده است.

ضرورت توجه به اهداف شارع در معاملات و امور اجتماعی

مرحوم آقای بروجردی می‎فرمودند ما درویش نیستیم که برویم سراغ ملاکات و واقعیات تا بخواهیم نجاست و طهارت واقعی را به دست آوریم. ما فقیهیم و مأمور به ظاهر هستیم، ما می‎گوییم اگر کسی در لباس نجس نماز خواند و نمی دانست و بعدا فهمید، نمازش درست است. البته این فرمایش ایشان در برخی موارد بخصوص در مسائل عبادی صادق است، ولی بالاخره مصالح و مفاسد به ویژه در مسائل قضایی و حقوق و اجتماعی از غرض های اولیه شارع هستند که بخاطر دستیابی به آن احکامی از سوی شرع صادر شده است.

جایگاه کتاب شرایع در فقه

مرحوم آیة الله بروجردی می‎فرمودند: کتاب شرایع محقق قرآن فقه است اصول متلقات را در آن مورد توجه قرار داده است، ایشان در هر مسأله ابتدا اصول متلقات را