صفحه ۳۵۰

پسر عموی آیة الله طالقانی

ما با مرحوم آیة الله طالقانی در زندان بودیم، یک روز من به ایشان گفتم: پسر عموی شما به شما سلام رساند! ایشان با تعجب پرسیدند پسر عموی من کیست ؟ گفتم: همین آقای یهودی که چند روز پیش به زندان آوردند! گفتند چگونه ایشان پسر عموی من هستند؟ گفتم چون ایشان فرزند اسحاق است و شما فرزند اسماعیل [که هر دو فرزندان حضرت ابراهیم (ع) بودند].

تحول فکری شافعی

شافعی در بسیاری از مسائل دو نظر دارد که این بیانگر تحول فکری وی در مقطعی از عمرش بوده است؛ آخرین کتاب وی "الام" است که آخرین نظراتش در آن آمده است؛ نووی شافعی نیز از بزرگان شافعیه است، کتابی دارد به نام "منهاج" که همانند تبصره علامه در فقه شیعه است و شرحهای بسیاری بر آن نوشته شده است.

هر کسی فهمی دارد

مرحوم آیة الله بروجردی بارها می‎فرمودند: سخن بزرگان مانع آن نشود که انسان فهم خودش را کنار بگذارد و با تعبد نظر آنان را بپذیرد. به راستی این فرمایش درستی است و بسیار هم اتفاق افتاده که برخی بزرگان اشتباهات فاحشی هم داشته اند.

چند توصیه به شاگردان

درس خارج برای یادگیری روش اجتهاد است، لزومی ندارد افراد تا آخر عمر درس بروند، بلکه مباحثات چند برای پختگی طلاب بسیار مفید است. روش تدریس آیة الله بروجردی این بود که مطلب را خیلی این طرف و آن طرف می‎انداخت تا برای طلبه ملکه شود و در ذهن او جای بگیرد. می‎گویند روش تدریس مرحوم آخوند [خراسانی ] هم به همین شکل بوده است. در اول هفته یک بحث را مطرح می‎کرده اند و تا آخر هفته آن را مورد بررسی قرار می‎داده اند. مرحوم امام خمینی می‎فرمودند: آیة الله

ناوبری کتاب