کتاب‌ها مبانی فقهی حکومت اسلامی - جلد هشتم - صفحه ۳۴۱

صفحه ۳۴۱

گفته ها و نکته ها

نکته ها و لطیفه های آموزنده نکته هایی در باره درایه، رجال و حدیث نکته های کلامی - فلسفی نکته های فقهی - اصولی

صفحه ۳۴۰ صفحه ۳۴۳

ناوبری کتاب

با کمک این بخش شما می‌توانید به جلد و صفحه دلخواه خود در این کتاب منتقل شوید

مبانی فقهی حکومت اسلامی

پیشگفتار
- زمینه و انگیزه
- چند نکته قابل توجه
- خاتمه
درآمدی بر سلسله درسها و مباحث کتاب
- الف) تاریخچه نگارش فقه حکومتی در اسلام
ب) روش علمی و شخصیت فقهی استاد
- 1 - از خانه تا مدرسه
- 2 - اساتید مشهور
- 3 - تألیفات و آثار علمی
- 4 - ارجاعات امام خمینی
- 5 - شخصیت فقهی و روش تدریس
مبانی فقهی حکومت اسلامی
- مقدمه
- الف - حکومت مطلقه شاهنشاهی
- ب - حکومت مشروطه سلطنتی
- ج - حکومت اشرافی (اریستوکراسی)
- د - حکومت انتخابی نخبگان
- ه - حکومت حزبی
- و - حکومت دموکراسی
- الف - طرح بحث به شیوه فلاسفه
- ب - تکیه بر گردآوری مجموع مطالب
- ج - بررسی مسائل به شیوه تطبیقی یا فقه مقارن
- د - رعایت ترتیب در نقل آیات و روایات
بخش اول: اصل اولی و حکم عقل در مسأله ولایت
- نفی ولایت انسان بر انسان به مقتضای اصل اولی
- حکم عقل و فطرت بر لزوم پذیرش نوعی از حاکمیت
- خلاصه کلام و نتیجه
بخش دوم: ثبوت ولایت برای رسول خدا و ائمه معصومین
- ثبوت ولایت به مفهوم حکومت برای برخی از انبیا و ائم
بخش سوم: ضرورت حکومت و لزوم آن در همه زمانها از ن
- فصل اول
- فصل دوم
- فصل سوم نمونه های دیگری از مسائل حکومتی
- فصل چهارم بیان دلایل ضرورت حکومت در همه زمانها از
- فصل پنجم بررسی روایات مورد استناد اهل سکوت در عصر
یادداشت جلد دوم
بخش چهارم شرایط حاکم اسلامی (رهبر واجب الاطاعه) بر
- یادآوری:
- فصل اول: شرایط رهبر و والی در کلمات دانشمندان و فق
- فصل دوم: شرایط رهبر از دیدگاه عقل (با قطع نظر از آ
- فصل سوم: شرایط رهبر در چشم انداز آیات قرآن کریم
- فصل چهارم: بحث و بررسی تفصیلی در شرایط رهبر
  - شرط اول: عقل و درایت کافی
- فصل پنجم: شرط دوم: اسلام و ایمان
- فصل ششم: شرط سوم: عدالت
- فصل هفتم: شرط چهارم: علم و فقاهت
- فصل هشتم: شرط پنجم: قدرت و تدبیر رهبری
  - آیات مورد استناد در این شرط
  - روایات مورد استناد در این شرط
- فصل نهم: شرط ششم: آلوده نبودن به خصلت های ناپسند
  - روایات مورد استناد در این شرط
  - تذکری به مسؤولین حکومت اسلامی
- فصل دهم: شرط هفتم: مرد بودن (ذکوریت)
- فصل یازدهم: شرط هشتم: پاکزادی
- فصل دوازدهم: شرایط مورد اختلاف در رهبر
بخش پنجم چگونگی انعقاد امامت و تعیین رهبری
- فصل اول: سخنان بزرگان در چگونگی انعقاد رهبری
- فصل دوم: سخنی در باب کیفیت نصب فقها در عصر غیبت و
- فصل سوم: دلایل نصب عمومی فقها به ولایت
- فصل چهارم: دلایل صحت انعقاد امامت با انتخاب مردم
- فصل پنجم: ماهیت و حقیقت بیعت
- فصل ششم: شانزده مسأله قابل توجه
یادداشت جلد سوم
- کتاب بی نظیر دراسات فی ولایة الفقیه
- کتاب سال
- یادآوری
- آنچه پیش رو دارید
بخش ششم: محدوده ولایت و اختیارات ولی فقیه (حاکم ا
- فصل اول: اهداف دولت اسلامی و وظایف حاکم مسلمانان
  - یادآوری
  - وظایف حاکم اسلامی
- فصل دوم: شورا و مشورت
- فصل سوم: مسؤولیت رهبر در حکومت اسلامی و اشراف وی ب
  - [دلالت برخی روایات در این زمینه ]
- فصل چهارم: وظایف و گستره هر یک از قوا و دوایر در
- فصل پنجم: امر به معروف و نهی از منکر و اداره حسبه
- فصل ششم: تعزیرات شرعی
یادداشت مترجم
- اشاره ای به ریشه های انقلاب و زمینه سازان آن
- سخنی درباره کتاب حاضر و جایگاه آن در حفظ انقلاب
فصل هفتم:
- احکام و آداب اداره زندان ها
- بحث سوم: نخستین کسی که در اسلام زندان ساخت
- بحث چهارم: موضوع زندان و انگیزه ها و اهداف آن از ن
- بحث پنجم: جایگاه زندان در میان کیفرهای شرعی
  - دلایل تعزیری بودن کیفر زندان
- بحث ششم: موارد جمع میان زندان و دیگر کیفرهای شرعی
  - اجبار زندانی برای مصاحبه تلویزیونی
- بحث هفتم: انواع زندان به حسب دسته های زندانیان
- بحث هشتم: تقسیم زندان به انواع مختلف به حسب موجبات
- بحث نهم: هزینه ها و مخارج زندان و زندانیان
  - مقتضای اصل اولی در مسأله مخارج شخصی زندانیان
  - روایات مربوط به مخارج زندانیان
- بحث دهم: یادکرد برخی از مسائل مربوط به حقوق زندانی
- بحث یازدهم: ذکر روایات مربوط به موارد زندان
فصل هشتم: احکام استخبارات و کسب اخبار
- بحث اول: وجوب نگهداری اسرار و آبروی مسلمانان
- بحث دوم: لزوم نهادهای خبریابی امنیتی به طور کلی
  - [تخصیص و استثناء در اصل اولی ]:
  - [دلایل اجمالی لزوم تشکیلات کسب اخبار در حکومت اسلا
- بحث سوم: در بیان بخش های گوناگون کسب اخبار و اهداف
- بحث چهارم: پیرامون امور دیگری از مسائل استخبارات ک
یادداشت مترجم
- فصل نهم: چگونگی ثبوت هلال با حکم والی
- فصل دهم: احتکار و قیمت گذاری
- کلام آخر
- فصل یازدهم: وظایف رهبر و کارگزاران حکومت اسلامی در
  - روایات مسأله
  - پایان سخن
- فصل دوازدهم: وجوب رسیدگی به امور محرومان
  - [گزیده ای از روایات در این مسأله ]
- فصل سیزدهم: سیاست خارجی اسلام و روش برخوردآن با اق
- فصل چهاردهم: نگاهی گذرا به اهمیت نیروی نظامی در اس
  - [آیات و روایات مسأله ]
  - یک مطلب قابل توجه
- فصل پانزدهم: حقوق متقابل امام و امت
  - [آیات و روایات مسأله ]
  - در معصیت خالق اطاعتی برای مخلوق نیست
بخش هفتم: اخلاق کارگزاران
- فصل اول: اخلاق نیک و لطف و عفو و رحمت حاکم اسلامی
- فصل دوم: ضرورت تماس مستقیم رهبر با مردم
- فصل سوم: سیره رهبر در خوراک و لباس و بی اعتنائی ب
یادداشت مترجم
بخش هشتم: منابع مالی حکومت اسلامی
- مقدمه
- فصل اول: زکات و صدقات
- فصل دوم: خمس
- فصل سوم: غنایم، زمینها و اسرای جنگ
گفتار مترجم
فصل چهارم: فئ و برخی از مصادیق آن
- فئ و برخی از مصادیق آن
بخش دوم: جزیه
- جزیه و خراج و تفاوت بین آنها
- مسأله نخست: جزیه
- مطلب اول: جزیه از چه کسانی گرفته می‎شود؟
- مطلب دوم: کسانی که جزیه از آنان ساقط است
  - دیدگاه روایات پیرامون کسانی که جزیه از آنان ساقط ا
- مطلب سوم: اندازه جزیه
  - [ روایاتی که از آنها تعیین اندازه استفاده می‎شود]
- مطلب چهارم: در اینکه امام یا نمایندگان او می‎توانن
  - [ روایات مورد استناد در قرار دادن جزیه بر زمین ]
- مطلب پنجم: جواز اضافه کردن زکات اهل ذمه به عنوان ج
- مطلب ششم: جواز شرط نهادن میهمانی بر اهل ذمه:
  - [روایات جواز اشتراط میهمانی ]:
- مطلب هفتم: عدم دریافت چیزی بجز جزیه و آنچه در قرار
  - [ برخی از روایات و دیدگاههای فقها در مسأله ]
- مطلب هشتم: در جواز گرفتن جزیه از پول شراب و خوک و
- مطلب نهم: هرگاه ذمی [پیش از پرداخت جزیه ] از دنیا
  - [ ادله ای که برای سقوط جزیه بدان استناد شده است ]
- مطلب دهم: مصرف جزیه
- مطلب یازدهم: در معنی "صغار" و اشاره به ماهیت جزیه
  - [دیدگاه فقها و مفسرین در این باره ]
  - [در خراج ابویوسف نیز آمده است:]
- مطلب دوازدهم: اشاره ای گذرا به شرایط ذمه
بخش سوم: خراج
- مسأله دوم: خراج
- مطلب اول: معنی خراج و موضوع و مقدار آن
  - [ زمینهای چهارگانه و احکام آن ]
- مطلب دوم: مصرف خراج
- مطلب سوم: ضرورت مدارا با اهل جزیه
  - [برخی روایات در این باره:]
فصل پنجم: انفال
- مطلب اول: تفسیر آیه انفال، معنی انفال و مقصود از
- مطلب دوم: در معنی اینکه انفال از آن امام است
- مطلب سوم: پژوهشی گسترده تر در مصادیق و عناوین انفا
- مطلب چهارم: حکم انفال و تملک آن و تصرف در آن به وی
- مطلب اول: [موقت بودن تحلیل ]
- مطلب دوم: [حلیت خرید اموال عمومی از سلاطین جور]
- مطلب سوم: [جواز دخالت حکومت در چگونگی استفاده از ا
- مطلب چهارم: [آیا تحلیل به مفهوم ملکیت است یا اجازه
- مطلب پنجم: [آیا تحلیل ویژه شیعیان است ؟]
گفتار مترجم
احیای زمینهای موات
مسأله سوم: احیاء زمینهای موات
- [روایات احیا و احقیت احیا کننده ]
- [مقید بودن احیا به کسب اجازه ]
- [دلایل ضرورت اذن امام در اراضی موات ]
مسأله چهارم: شرایط احیا
- [سخنان تذکره و دروس در مسأله احیا]
- [آیا قصد تملک معتبر است ؟:]
مسأله پنجم: احیا و تحجیر چیست و چگونه ایجاد می‎شون
- [سخنان فقها درباره احیاء موات ]
- دو نکته قابل توجه
- [چند روایت در باب تحجیر]
- [معنی تحجیر (سنگچین) چیست ؟]
مسأله ششم: آیا احیا موجب مالکیت رقبه زمین است ؟
- [ سخنان فقها در مسأله ]
- روایات مسأله
- [خلاصه کلام و نتیجه ]
- [اعتبار عقلی مسأله ]
مسأله هفتم: آیا اسلام شرط است ؟
- [دیدگاههای فقها در مسأله ]
- [دلایل اشتراط اسلام ]
- [دلایل عدم اشتراط اسلام ]
مسأله هشتم: حکم زمینهای آباد هنگامی که موات شود
- [سخنان فقها در مسأله ]
- [ادله بقاء ملک مخروبه بر ملکیت احیاکننده ]
- [مناقشات ادله سه گانه ]
- [دلایل نظریه دوم ]
- [چگونگی جمع بین روایات ]
- خلاصه کلام در این مقام اینکه:
- پایان سخن
- [نقل برخی از کلمات بزرگان در مسأله ]
فصل ششم: دیگر مالیاتها
- [مالیات بر تجارت و گمرک ]
- [جهت اول: روایاتی در مذمت ده یک گیران:]
- روایات جواز سوگند دروغ برای فرار از مالیات
- جهت دوم:برخی از سخنان بزرگان در مورد روایات مالیات
- [جمعبندی روایات ]
- خلاصه کلام و نتیجه:
- جهت سوم: مالیاتهای دیگر جز مالیاتهای شناخته شده
- ضرورت اداره جامعه
  - 1- گسترش مفهوم زکات بر همه منابع مالی
  - 2- قرار دادن مالیات متناسب با نیازمندیها
- چند نکته قابل توجه
پایان کتاب:
- زنجیره سند عهدنامه امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر:
- متن عهدنامه امیرالمؤمنین (ع) به مالک اشتر
پیوست ها:
مردم سالاری دینی از دیدگاه آیت الله العظمی منتظری
- آمیختگی دین و سیاست
- ویژگی های یک حکومت مردم سالار
- ویژگی های حکومت دینی از نگاه آیت الله منتظری
- مبنای مشروعیت از دیدگاه آیت الله منتظری
گفته ها و نکته ها
- بخش اول: نکته ها و لطیفه های آموزنده
- بخش دوم: نکته هایی در باره درایه، رجال، حدیث
- بخش سوم: نکته های کلامی - فلسفی
- بخش چهارم: نکته های فقهی - اصولی
توضیح مصطلحات
فهارس:
- فهرست آیات
- فهرست روایات
- "فهرست منابع و مأخذ"

آیت‌الله منتظری

شهید محمد منتظری

یاد ایام

صفحه ۳۴۱

گفته ها و نکته ها

آیت‌الله منتظری

شهید محمد منتظری

یاد ایام

صفحه ۳۴۱

گفته ها و نکته ها

تماس با ما