آیت‌الله منتظری

"پیش از این گفتیم که زمین خراب و موات و قله کوهها و عمق بیابانها و جنگلها از انفال و ویژه امام است و کسی مگر با اجازه او نمی تواند در آنها تصرف کند، اگر امام ظاهر باشد و اگر غایب باشد شیعیان - بخاطر اذنی که در این مورد از ائمه (ع) رسیده - می‎توانند در آن تصرف کنند."مبسوط ‏270/3.

مراد ایشان از جمله اخیر - اذنی که در این مورد از ائمه (ع) - اجازه عمومی است که از روایات احیا و یا روایات تحلیل استفاده می‎شود، و گفته اند نیاز به اجازه جدید نیست در هر صورت اجازه نزد ایشان ولو به صورت اجازه عمومی معتبر است.مقنعه 45/.

6 - در تنقیح آمده است: "نزد اصحاب ما زمین های موات برای امام است و احیای آن بدون اجازه وی جایز نیست؛ و در صورتی که اجازه بدهد ملک اجازه گیرنده می‎شود و اجازه او شرط است."تذکره ‏400/2. ظاهر سخن ایشان اطلاق است نسبت به زمان حضور و غیبت و نیز و ادعای اجماع بر آن.

7 - ولی در احیاء الموات شرایع پس از ذکر زمینهای موات آمده است: "اینگونه زمینها برای امام (ع) است، کسی مالک آن نمی شود اگر چه آن را احیا کرده باشد تا هنگامی که امام اجازه دهد، و اجازه وی شرط است، پس اگر اجازه داد اگر احیا کننده مسلمان باشد مالک آن می‎شود ولی کافر مالک نمی شود. و اگر کسی بگوید: با اجازه امام وی نیز مالک می‎شود سخن خوب است...