صفحه ۳۲۶

را متوجه کسی نماید ولکن از حقوق و امکانات مورد لزوم آن تکلیف غفلت نماید.شعراء (26): 151 و 152.

3 - سومین حق مخالف سیاسی آن است که از تصمیم گیری های حاکمیت - اعم از سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و... - و اسرار آنها، جز اسرار جنگ در همان زمان، مطلع گردد.

در این زمینه موافق و مخالف سیاسی از حقی برابر برخوردارند. مستند آیت الله منتظری برای این حق، این جمله امام علی (ع) است که می‎فرماید: "الاو ان لکم عندی ان لا احتجز دونکم سرا الافی حرب، و لا اطوی دونکم امرا الا فی حکم."احزاب (33): 67. "آگاه باشید که حق شما در نزد من آن است که سری را از شما مخفی ندارم مگر اسرار جنگ، و کاری را بدون مشورت با شما انجام ندهم مگر در حکم شرع." جمله "لا اطوی..." اشاره است به لزوم مشورت حاکم با مردم در تمام موضوعات و امور، جز حکم صریح خداوند.ر.ک : حسینعلی منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ج 1، ص 233 - 224، باب ششم، فصل پنجم، جهت چهارم.

4 - تأمین فوری حقوق گوناگون از ناحیه حاکمیت بدون تأخیر یا مسامحه؛همو، دیدگاه ها، ص 481. در کلام حضرت امیر(ع) در این باره آمده است: "و لا أؤخر لکم حقا عن محله و لا اقف به دون مقطعه."سید رضی، نهج البلاغه، نامه 50. "و هیچ حقی از شما را از جایگاهش به تأخیر نیندازم و از آن کوتاه نیایم." این حق نیز نسبت به موافق و مخالف سیاسی یکسان است.

5 - برخورد عادلانه و بدون تبعیض شخص حاکم در آنچه حق است با همه ملت و از جمله با مخالف سیاسی؛ برای این حق به سه دلیل اشاره شده است:

الف: جمله سابقی که از امام علی (ع) نقل شد: "و لا أؤخر لکم حقا..."؛ زیرا برخورد ناعادلانه و تبعیض آمیز در تأمین حق، لازمه تأخیر اعطای حق یا منع صاحب حق از آن می‎باشد.

ناوبری کتاب