صفحه ۳۲

اجازه امام نمی توان در آنها تصرف کرد، و زمینهای موات قطعا از آنجمله است.

4 - در احیا موات تذکره پس از ذکر زمین موات می‎گوید: "و این برای امام است و کسی اگر چه آن را احیا کرده باشد بدون اجازه امام مالک آن نمی شود. و اذن و اجازه او در تملک زمین احیا شده نزد علمای ما شرط است. ابوحنیفه نیز با ما هم نظر است که بدون اجازه امام احیا آن جایز نیست، بر اساس آنچه عامه از پیامبر(ص) روایت کرده اند که فرمود: "برای مرد جز آن چه امام وی خوشش آید نیست. و از طرق خاصه حدیث امام باقر(ع) که روایتی را از امام علی (ع) نقل کرده است،... بخاطر اینکه امام در این مورد صاحب نظر است، زیرا کسی که زمین را سنگچین کرده ولی چیزی در آن احداث نکرده است امام از او می‎خواهد که یا آنجا را آباد کند یا رهایش کند، که در این مورد نیاز به اجازه او هست همانند مال بیت المال. مالک گوید: اگر نزدیک به آباد شدن باشد به گونه ای که مردم در تملک آن به نزاع می‎پردازند نیاز به اجازه امام دارد و الا به اجازه نیازی نیست. شافعی گوید: احیا موات نیاز به اجازه امام ندارد، ابو یوسف و محمد نیز همین نظر را دارند بر اساس ظاهر گفتار امام (ع) "کسی که زمین مرده ای را زنده کند از آن اوست."خلاف ‏222/2.

از عبارت تذکره نیز همان گفته ما که گفتیم: انفال از اموال شخصی امام معصوم (ع) نیست، بلکه همانند بیت المال است که مربوط به همه مردم است استفاده می‎شود و مراد ایشان از گفتار امام باقر(ع)، صحیحه ابی خالد کابلی است که در مسائل آینده به ذکر آن خواهیم پرداخت. و ظاهر کلام ایشان که می‎فرماید: نیازمند به اجازه است اعتبار اجازه است به صورت مطلق، ولو در زمان غیبت. و این که مسأله نزد ما اجماعی است.

5 - در جهاد منتهی آمده است:

ناوبری کتاب