صفحه ۳۱

معصوم (ع) نیست، بلکه اموال عمومی است که خداوند متعال برای همه مردم آفریده است، و چون بر سر آن نوعا کشمکش رخ می‎دهد آنها را در اختیار امام گذاشته است به عنوان مقام امامت تا ریشه های کشمکش ها و دشمنی ها خشکانده شود، پس کسی بدون اجازه امام نمی تواند در آن تصرف کند. و کسانی از اهل خلاف که می‎گویند نیاز به اجازه دارد و مالکیتی برای آن نیست، شاید همین کلام، را موردنظر داشته اند که امام به عنوان سیاستگزار جامعه اسلامی در این امور باید اجازه بدهد، و این اموال ملک شخصی وی نیست. پس در این مورد اختلافی بین ما و آنان نیست، بکله اختلاف در مورد چگونگی تعیین امام و شرایط آن است.

2 - در مبسوط آمده است: "زمینهای موات نزد ما ویژه امام است، و کسی با احیا مالک آن نمی شود مگر آنکه امام به وی اجازه دهد."من سبق الی مالم یسبقه الیه مسلم فهو له. سنن بیهقی ‏142/6، کتاب احیاء موات، باب من احیاء و سنن ابو داود ‏158/2، کتاب خراج و فی

ما پیش از این گفتیم "ویژه امام بودن" بدین معنا نیست که این اموال از شخص امام است، بلکه بدین معناست که مانند غنایم نیست که بین رزمندگان تقسیم شود یا زمینهایی که با جنگ گشوده شده که برای همه مسلمانان است. و در اینجا نکته ای است شایان تأمل.

3 - پیش از این از مفید خواندیم: "برای کسی جایز نیست در آنچه ما از انفال برشمردیم بدون اجازه امام عادل تصرف کند، پس کسی که با اجازه او تصرف کند چهار پنجم بهره برای اوست و یک پنجم برای امام است. و کسی که بدون اجازه تصرف کند حکم آن حکم کسی است که بدون اجازه مالک در دیگر مملوکات تصرف کرده است."عادی الارض لله و لرسوله ثم هی لکم منی ایها المسلمون. تذکره ‏400/2.

و نیز ما پیش از این از کافی و نهایه و تهذیب و شرایع در باب انفال خواندیم که بدون

ناوبری کتاب