صفحه ۲۹۵

پاسخ ها و نقدها

این اشکال با واکنش های متفاوتی از سوی طرفداران نظریه نصب روبرو شده است. برخی همچون آیت الله جوادی آملی همان، ص 197 و 198. اصل این اشکال را در مرحله بقاء پذیرفته و به توجیه آن در مرحله حدوث پرداخته اند، و برخی دیگر همچون آیت الله مصباح یزدی ر.ک : همین نوشته، "شکل های مطلوب حکومتی از دیدگاه آیت الله منتظری." درصدد پاسخگویی به آن - در هر دو مرحله - برآمده اند.

پاسخ هایی که به این اشکال گفته شده یا ممکن است گفته شود، در جای خود مورد پژوهش قرار گرفته که در اینجا بخاطر رعایت اختصار از پرداختن به آن صرف نظر می‎کنیم.

نقش مردم در حکومت اسلامی

از مهم ترین مباحثی که در "مردم سالاری دینی" مطرح می‎شود، نقش مردم در حکومت اسلامی است. مسأله مشارکت مردم در حکومت و حدود آن، تاریخچه ای طولانی دارد؛ گرچه در ادوار اولیه تاریخ، بحث مشارکت مردم در حکومت کمتر مطرح بوده و بیشتر نسبت به آزادی های فردی مردم در برابر دولت توجه می‎شده است.

مردم سالاری یا دموکراسی در عصر جدید، گونه ای از حکومت است که در آن علاوه بر تأمین آزادی های فردی و حقوق انسانی همه افراد جامعه و برابری آنان در برابر قانون، قدرت و حکومت زاییده مردم است و اراده عمومی تبلور اراده اکثریت جامعه تلقی می‎شود، نوع نظام سیاسی و متصدیان کشور با انتخاب آزاد مشخص می‎شوند، و احزاب سیاسی و نهادهای مدنی نقش تعیین کننده ای را ایفا می‎نمایند؛ و در یک کلام، مشروعیت نظام از مردم است و چیزی جز رأی مردم و نظر آنها که در اکثریت تجلی می‎کند مشروعیت ندارد.حسینعلی منتظری، دیدگاه ها، ص 156، 194، 438.

ناوبری کتاب