آیت‌الله منتظری

از جهت دلالت - مورد خدشه قرار می‎دهد؛همان، ج 2، ص 903 - 889. و در نهایت به دلایل نظریه انتخاب در عصر غیبت می‎پردازد و بیست و شش دلیل نسبت به آن اقامه می‎کند.همو، دیدگاه ها، ص 597. اشکال مطلوب حکومتی که بر اساس مبنای انتخاب از سوی آیت الله منتظری پیشنهاد گردیده است را می‎توان در چهار شکل زیر معرفی نمود. از دیدگاه ایشان راه های ارائه شده برای رفع تضاد و چالش و رکود کارها است و منحصر به موارد ذکر شده نیست؛ و با توجه به انعطاف نظریه انتخاب و واگذاری شکل حکومت و امور غیرمنصوصه به عقلا، کارشناسان و متخصصان امور برای اداره بهتر جامعه باید چاره اندیشی نمایند.همو، دراسات فی ولایة الفقیه، ج 1، ص 423 - 407.

1 - تفکیک نسبی قوا با اشراف عالی فقیه منتخب

در این شکل - که در کتاب "دراسات فی ولایة الفقیه" ارائه شده است - اختیارات وسیعی از سوی مردم به فقیه منتخب اعطا شده است و او مسئول اصلی و مکلف به اداره جامعه است، و سایر مسئولان کشور همگی ایادی و اعوان وی به شمار می‎آیند؛ و بر او واجب است که بر کارهای آنان اشراف و نظارت داشته باشد و به هیچ وجه نمی تواند از خود سلب مسئولیت کند؛ و از آنجاکه مسئولیت قوای سه گانه و به طور کلی اداره همه جانبه کشور از سوی مردم به حاکم واگذار شده است، وی می‎تواند مسئولین کشور را شخصا منصوب کند یا تعیین برخی از آن ها را به مردم واگذار نماید.همان، ج 1، ص 492 - 425. ایشان در کتاب "دراسات" برای تقویت این شکل از حکومت به روایاتی استناد می‎کند؛همان، ج 1، ص 529 - 493. و نیز به کلام ماوردی همو، دیدگاه ها، ص 288. و قاضی ابویعلی همو، دراسات فی ولایة الفقیه، ج 2، ص 55؛ مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه محمود صلواتی، ج 3، ص 112. در تأیید آن اشاره می‎نماید.