آیت‌الله منتظری

14 - به خاطر جایگاه ویژه رهبری و قداست او، انتقاد از وی به شدت محدود است، و نباید به گونه ای صورت پذیرد که اندک خدشه ای به قداست وی وارد آورد.

آیت الله مصباح یزدی، رعایت نکات زیر را در انتقاد از رهبری لازم می‎داند:

الف - پیش از انتقاد، باید اصل موضوع محرز، و عیب و اشکال قطعی باشد.

ب - به منظور اصلاح و سازندگی انتقاد شود.

ج - انتقاد بر اثر دلسوزی، خیرخواهی و صمیمیت باشد، نه به سبب برتری طلبی.

د - بدون هیچ توهین و جسارت، مؤدبانه و با رعایت شئون انتقاد شونده بیان شود.

ه' - انتقاد از رهبری باید به گونه ای بیان شود که هیچ گونه تأثیر سوئی بر قداست و جلالت جایگاه ولی فقیه نداشته باشد؛ زیرا وی در مقام نیابت معصوم قرار دارد و از قداست والایی برخوردار است.

و - انتقاد از رهبر باید هوشمندانه طراحی شود تا موجب سوءاستفاده دشمنان نشود.محمد حسینی شیرازی، الصیاغة الجدیدة، ص 327؛ همو، الفقه، ج 5، ص 13 و 14 و 24؛ ج 92، ص 284؛ ج 100، ص 126. از آنجا که برخی از مفاهیم فوق غیر قابل اندازه گیری و ممکن است با تفاسیر موسع همراه باشد، موضوع انتقاد از رهبری در چنین ساختاری در عمل منتفی، و احزاب یا مطبوعات منتقد محدود یا تعطیل می‎شوند؛ از همین رو است که آقای مصباح، خود بهترین شیوه انتقاد از رهبری را "نوشتن نامه به دبیرخانه مجلس خبرگان" معرفی می‎کند: "به نظر می‎رسد برای رعایت همه اصول مزبور، بهترین شیوه انتقاد، نامه به دبیرخانه مجلس خبرگان و بیان موارد لازم است. انتقاد از دیگر مسئولان نظام (مجلس، قوه مجریه، قوه قضاییه) در اصل 90 قانون اساسی مطرح شده است...

ملاحظه می‎شود مراجعه به مجلس، راهکاری مناسب برای شکایت - که نوعی انتقاد از مراکز فوق به شمار می‎آید - تصویب شده است. عمل به این قانون که دارای ضمانت اجرایی است، موجب حفظ حرمت نهادهای مذکور خواهد بود. طبق اصل