طرح نظریات گوناگون در حوزه اندیشه سیاسی از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و متفکران شیعی بوده است؛ هرچند تا پیش از انقلاب اسلامی، فقهای شیعه - به دلیل آن که عملا از صحنه حاکمیت کنار گذاشته شده بودند - کمتر به این موضوع میپرداختند و به آن نگاهی کمرنگ داشتند. به همین دلیل میتوان گفت علمای اهل سنت در حوزه اندیشه سیاسی پیشرفت چشمگیری داشته و نظریه پردازان آن ها تحقیقات و کاوش های بیشتری را ارائه داده اند.
اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام "جمهوری اسلامی" در ایران، بحث در این زمینه وسعت گسترده تری یافت و مورد توجه فقها و اندیشمندان شیعی قرار گرفت.
گرچه رویکرد تلفیق میان دو واژه "حکومت دینی" و "حکومت مردم سالار" در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته، اما به واقع از همان ابتدای استقرار نظام جمهوری اسلامی این مقوله مورد توجه محافل علمی بوده است. در این میان عده ای اصرار بر عدم سازگاری دو واژه "جمهوریت" و "اسلامیت" داشته اند و در مقابل گروهی آن دو را قابل سازش دانسته و در این راستا استدلال میکنند.