صفحه ۲۰۸

"اسلام بر پنچ چیز بنا شده: بر نماز و زکات و حج و روزه و ولایت." زراره گوید: گفتم: کدامیک از اینها برتر است ؟ فرمود: "ولایت افضل است، زیرا آن کلید همه اینهاست و حکومت است که زمینه انجام دیگر ارکان را فراهم می‎آورد."عن ابی جعفر(ع): لا یسأل الله عبدا عن صلاة بعد الفریضه و لا عن صدقة بعد الزکاة . وسایل ‏6/6، ابواب ما تجب فیه الزکاة، باب 1، حدیث 12. و واضح است که اقامه دولت و تشکیل حکومت به وجود یک نظام مالی گسترده که همه نیازها را برطرف کند و به اوضاع جامعه سر و سامان بخشد نیازمند است، و این یکی از محکماتی است که جایی برای تردید در آن نیست.

پس برای پاسخگویی به این نیاز باید یکی از دو راه را در نظر گرفت.

1- گسترش مفهوم زکات بر همه منابع مالی

راه نخست اینکه بگوییم: واژه زکات به همه وظایف مالی که متناسب با نیازمندیها، بر دارائیهای مردم، از سوی حکومت های واجد شرایط قرار داده می‎شود، اطلاق می‎گردد. که طبق این تعریف اصل زکات چیزی است که خداوند متعال در کتاب خود دستور به پرداختن و گرفتن آن داده و فرموده است: (اقیموا الصلاة و آتوا الزکاة) "نماز را بپادارید و زکات را بپردازید." و نیز فرموده: (یا ایها الذین آمنوا، انفقوا من طیبات ماکسبتم و مما اخرجنا لکم من الارض)فیما وصی به رسول الله(ص) معاذ بن جبل حین بعثه الی الیمن: "فاخبر هم ان الله قد فرض علیهم صدقة تؤخذ من اغنیائهم فترد علی فقرائهم، فان هم طاعوا لک بذلک فایاک و کرائم اموالهم، و اتق دعوة المظلوم فانه لیس بینه و بین الله حجاب. صحیح بخاری ‏73/3، کتاب المغازی، بعث ابی موسی و معاذ الی الیمن. "ای مؤمنان از رزق پاکیزه ای که به دست آورده اید و از آنچه برای شما از زمین رویانده ایم، انفاق کنید" از این رو زکات یک وظیفه مالی است که خداوند متعال در اسلام و در ادیان گذشته در کنار نماز - که از مهم ترین وظایف عبادی بدنی است - تشریع فرموده ولی در قرآن اینکه چه بدهید و چگونه بدهید را مشخص نفرموده، بلکه ظاهر آیه دوم این است که

ناوبری کتاب