آیت‌الله منتظری

سنت عمر را می‎نویسم. گفتم: برای من سنت عمر را بنویس. و او نوشت: از مسلمانان از هر چهل درهم یک درهم و از اهل ذمه از هر بیست درهم یک درهم و از کسانی که ذمه ای برای آنان نیست از هر ده درهم یک درهم بگیر." گفتم: کسانی که ذمه ای بر آنان نیست کیانند؟ گفت: "رومیان، که [برای تجارت ]به شام می‎آیند".سنن بیهقی ‏210/9، کتاب الجزیه، باب ما یؤخذ من الذمی اذا اتجر.

18 - باز در سنن بیهقی به سند خود از انس بن سیرین آمده است، گفت: انس بن مالک مرا به عشور فرستاد. گفتم: آیا از بین کارهای خود مرا بدین کار می‎گماری ؟ گفت: آیا تو خرسند نیستی تو را به کاری بگمارم که عمر بن خطاب مرا بدان گماشت، به من دستور داد که از مسلمانان ربع عشر و از اهل ذمه نصف عشر، و از کفاری که ذمه ای بر آنان نیست یک عشر بگیرم.الخراج 135/.

19 - در خراج ابو یوسف آمده است: نقل حدیث کرد برای ما محمد بن عبدالله، از انس بن سیرین، گفت: خواستند مرا بر جمع آوری مالیات "ابله" بگمارند، من سرباز زدم؛ انس بن مالک با من ملاقات کرد و گفت: چه چیز باعث می‎شود که سرباز بزنی ؟ گفتم: مالیاتچی بدترین کاری است که مردم بدان گماشته می‎شوند. آنگاه به من گفت: تو این کار را انجام نده، عمر این کار را انجام می‎داد؛ او بر اهل اسلام یک چهارم عشر، بر اهل ذمه نصف عشر و بر مشرکان که در پوشش ذمه نبودند یک عشر قرار داد.سنن بیهقی ‏210/9، کتاب جزیه، باب ما یؤخذ من الذمی اذا اتجر فی غیر بلده. در کتاب نهایه در معنای واژه "ابله" می‎نویسد: "این واژه با ضمه همزه و باء و تشدید لام: شهری است معروف در نزدیک بصره از جانب دریا."سنن بیهقی ‏210/9، کتاب الجزیه، باب ما یؤخذ من الذمی اذا اتجر. ظاهرا ابله معرب "پل" فارسی است که بندرگاه کشتی ها محسوب می‎شده است و