صفحه ۱۹۳

می‎پردازند یک چهارم عشر (یک چهلم) و از اهل ذمه نصف عشر و از اهل حرب یک عشر دریافت کنم.الخراج 135/.

16 - در سنن بیهقی، به سند خود، از ابو حنیفه، از هیثم - که در کوفه به صرافی اشتغال داشت - از انس بن سیرین - برادر محمد بن سیرین - نقل روایت کرده که گفت: "عمربن خطاب انس بن مالک را بر صدقات بصره گماشت، انس بن مالک به من گفت: تو را به همان مأموریتی که عمر بن خطاب مرا بدان گماشت می‎فرستم.

گفتم: این مسئولیت را نمی پذیرم مگر اینکه همان چیزی را که عمر بن خطاب برای تو نوشت برایم بنویسی. پس برای من نوشت: از اموال مسلمانان یک چهارم عشر و از اموال اهل ذمه هنگامی که برای تجارت تردد کنند نصف عشر، و از اموال اهل حرب یک عشر بگیر."الخراج 136/. به نظر می‎رسد "هیثم" که در زنجیره سند این روایت آمده، با "قاسم" که در زنجیره سند روایت پیشین بود، یکی بوده که در نگارش اشتباه شده است [و هر دو یک داستان را نقل می‎کنند] و اینکه از مطلق مالیات به عنوان "صدقه" یاد شده [که معمولا برای زکوات مسلمانان به کار می‎رود] مفهوم کلام را در ابهام فرو می‎برد، ولی این تعبیر در کلام انس بن سیرین است [نه در متن روایت ].

17 - باز در سنن بیهقی به سند خود، از انس بن سیرین، آمده است که گفت: انس بن مالک کسی را برای دعوت من فرستاد، و من کندی کردم، باز کسی را فرستاد، من به نزد او رفتم، گفت: من می‎بینم که اگر به تو فرمان دهم که سنگی اینچنین و آنچنان را برای خشنودی من به دندان گیری تو این کار را خواهی کرد، من بهترین کار را برای تو برگزیدم و تو ابراز ناخرسندی می‎کنی ؟ من برای تو

ناوبری کتاب