آیت‌الله منتظری

مسأله سوم: احیاء زمینهای موات

مسأله سوم درباره روایات احیای زمینهای موات و تشویق بدان واحقیت کسی است که آنها را احیا کرده است. ما پیش از این در ابتدای جهت ششم از فصل غنایم اشاره ای اجمالی به تقسیم بندی زمین و احکام آن داشتیم و گفتیم: زمین یا موات است و یا آباد، و هر یک از آنها یا از همان ابتدا بدین شکل بوده یا بر آن عارض شده است که در نتیجه زمین از این جهت به چهار دسته تقسیم می‎شود.

اما زمینهایی که از اصل موات بوده بی تردید از انفال است و در اختیار امام می‎باشد به عنوان اینکه امام است. و مانند آن زمینهایی است که از اصل آباد بوده است، یعنی آباد کننده ای نداشته است مانند جنگلها، چه اینها در کشورهای اسلامی واقع شده باشد یا در بلاد کفر. زیرا در اینگونه زمینها چیزی که سبب مالکیت اشخاص باشد یعنی کار و احیاء صورت نگرفته است.

و در جهت دوم از فصل انفال معنی "برای امام بودن" را یادآور شدیم و گفتیم: اینها ملک شخص امام معصوم نیست، بلکه اینها اموال عمومی است که خداوند برای همه مردم آفریده و اختیار آن را در دست اداره کننده امور جامعه اسلامی - اعم از پیامبر یا امام - قرار داده تا ریشه اختلافات و نزاعها کنده شود، پس کسی نمی تواند بدون اذن و اجازه وی در آن تصرف کند.

و در قسمت دوم انفال، یعنی زمینهای موات معنی موات و خراب را به تفصیل