صفحه ۱۸۳

8 - در مدونة الکبری که در فتاوای مالک است آمده است: گویم: آیا ملاحظه کرده ای هنگامی که نصرانی در شهری به تجارت بپردازد...

هنگامی که از شهری برای تجارت به شهر دیگر اسلامی برود، از آنچه حمل می‎کند چه کم و چه زیاد چیزی گرفته نمی شود تا آنگاه که کالای خود را به فروش برساند. و اگر خواست کالای خود را به شهر دیگر ببرد، یا از شهری به شهر دیگر جابجا کند؛ این حق اوست و نباید از او چیزی دریافت کنند، در صورتی که به همانگونه که آمده به همان صورت خارج شده و چیزی در آن شهر خرید و فروش نکرده. اما اگر در شهر آنان با پولی که همراه وی بوده چیزی خریده به اندازه یک دهم آن از چیزی که خریداری کرده از وی مالیات دریافت می‎کنند...

پرسیدم اگر: به همراه وی پول نقد نبوده بلکه با کالا خریداری کرده در چه زمان از وی دریافت می‎کنند؟ گفت: هنگامی که کالایش را فروخت. گفتم: هنگامی که فروخت ده یک آن را از پول کالای فروخته شده دریافت می‎کنند؟ گفت: آری...

گفتم: اگر شخص ذمی کالایی را به شهری بیاورد و به کمتر از دویست درهم بفروشد آیا از وی ده یک مالیات می‎گیرند؟ گفت: بلی، گفتم: از او چه کم باشد و چه زیاد مالیات می‎گیرند؟ گفت: بله. گفتم: این نظر مالک است ؟ گفت: بله."منتهی ‏971/2. فتوای مالک این است که اهل ذمه هر چه در بلاد اسلام بفروشند یا بخرند باید ده یک آن را فورا به عنوان مالیات بدهند و برای آن حد نصابی مشخص نکرده است.

9 - در کتاب مختصر خرقی که در فقه حنابله نگاشته شده آمده است: "و از اهل ذمه کسی که از شهر خودش به شهر دیگری برود از او در هر سال نصف عشر گرفته می‎شود."خراج 132/_134.

ابن قدامه در شرح عبارت فوق می‎نویسد:

ناوبری کتاب