صفحه ۱۷۲

مانند این روایت را مسلم نیز در صحیح خود آورده است.مسند احمد ‏109/4؛ و الاموال 632/.

در متن عربی روایت "رغاء" صدای شتر و "یعار" صدای گوسفند است. و این روایت و مانند آن، اخطار و تهدیدی است نسبت به کسانی که از موقعیت سیاسی - اجتماعی خود استفاده شخصی می‎کنند و می‎پندارند این سوء استفاده برای آنان حلال و رواست.

در الاموال ابی عبید به سند خود آمده است: "عمربن عبدالعزیز به عدی بن ارطاة نوشت: از مردم فدیه گرفتن و طعام طلبیدن را بردار و پاپیچ مردم مشو، چرا که پاپیچ مردم شدن خود نوعی کم ارزش کردن اموال مردم است که خداوند متعال می‎فرماید: (و لا تبخسوا الناس اشیأهم و لا تعثوا فی الارض مفسدین) اموال مردم را کم بها مکنید و در زمین فساد بر نینگیزید" و هر کس برای تو زکات آورد از او بپذیر، و هر کس زکات خود را نیاورد خدا او را کفایت می‎کند."مبسوط ‏199/2، کتاب زکات، باب العشر (مالیات).

از این روایات آشکار می‎شود که اجحاف و ستم بر مردم در گرفتن صدقات و مالیات در آن زمان شایع بوده است. و مردم بنده دنیا هستند مگر کسانی که خدا آنان را نگهدارد. و شاید آنچه در روایت منقول از پیامبر اکرم (ص) آمده که مالیاتچی را باید کشت، مراد قتل کسانی است که به حد افساد در زمین رسیده اند. اما کسانی که جانب احتیاط را رعایت می‎کنند و پارسایی به خرج می‎دهند و مراعات حال بیچارگان و ناتوانان را می‎کنند اگر چنین کسانی برای گردآوری صدقات و زکاتهای شرعی و مالیاتهای مردم فرستاده شوند نه تنها پسندیده است، بلکه بسا در صورت متعین بودن در فرد یا افرادی خاص واجب هم باشد.

در خراج ابو یوسف به سند خود از رافع بن خدیج آمده است که گفت،

ناوبری کتاب