صفحه ۱۵۳

پس اگر آن زمین صاحب شناخته شده ای دارد باید اجاره آن را به وی بپردازد، و مالک نمی تواند تا هنگامی که وی رغبتی بدان داشته باشد آن را از دست وی بگیرد."جواهر ‏25/38. گمان می‎رود مشابه این عبارت در مبسوط نیز آمده باشد آنگونه که از مسالک آشکار می‎شود، ولی من تاکنون بدان دست نیافته ام.

2 - بله در زکات مبسوط در مورد زمینی که اهل آن با اختیار مسلمان شده اند آمده است: "اگر عمارت آن را رها کردند و آن را ویران بر جای نهادند جایز است امام آن را به کسی واگذار کند که آن را آباد کند به هر مقدار از نصف یا ثلث یا ربع که صلاح می‎داند، آنگاه بر آباد کننده است که پس از کنار نهادن حق قباله و مخارج زمین، در صورتی که چیزی باقی ماند و به حد نصاب رسید یک دهم یا یک بیستم [به عنوان زکات ] بپردازد، آنگاه بر امام است که به صاحب زمین حق رقبه وی را بپردازد."جواهر ‏23/38.

3 - در جهاد شرایع آمده است: "هر زمینی که اهل آن آبادانی آن را واگذارده بر امام است که آن را به کسی که آن را آباد کند واگذارد و بر اوست که اجاره آن را به ارباب آن بپردازد. و هر زمین مواتی که کسی برای آبادانی آن پیشی گیرد بدان سزاوارتر است، و اگرمالک شناخته شده ای دارد باید اجاره آن را به وی بپردازد."ان الارض لله تعالی: جعلها وقفا علی عباده، فمن عطل ارضا ثلاث سنین متوالیه لغیر ما علة اخذت من یده و دفعت الی غیره. وسایل ‏345/17، کتاب احیاء موات، باب 17، حدیث 1.

4 - در جهاد مختصر النافع آمده است: "و هر زمینی که اهل آن آبادانی آن را واگذارده اند بر امام است که آن را به کسی واگذار کند که آبادش سازد، و بر اوست که اجاره آن را به اربابش بدهد. و هر زمین مواتی که کسی بدان پیشی گرفته و آبادش کرده وی بدان سزاوارتر است، و اگر مالکی دارد اجاره آن را به وی بپردازد."نهایه 420/.

ناوبری کتاب