صحیحه ابوبصیر ملک اهل ذمه قلمداد شده است، همان آثار احیاء است که پس از پیروزی و در اختیار قرار گرفتن زمین از سوی پیامبر اکرم (ص) برای آنان حاصل شده است. نه آنچه از قبل در اختیارشان بوده و به مسلمانان منتقل شده است.
و در احیاء موات روضه پس از قول مصنف که مینویسد: "و کسی که آن را احیا کرده مالک آن میشود در صورت غیبت امام" میگوید: "در این زمینه مسلمان و کافر برابرند، به خاطر عموم "هر که زمین مرده ای را احیا کند برای اوست" و این مشکلی را ایجاد نمی کند که در صورت ظهور امام برای وی باشد. زیرا این کمتر از حق آن حضرت، مانند خمس و غنایم بدون اجازه امام، در دست دیگران نیست، زیرا اینها در دست کافران و مخالفان است در زمان غیبت به صورت ملکیت و نمی توان آن را از آنها گرفت، و در اینجا اولی است."ابوبصیر قال: سألت ابا عبدالله(ع) عن شراء الارضین من اهل الذمه فقال (ع): لابأس بان یشتریها منهم، اذا عملوها و احیوها فهی لهم. و قد کان رسول الله(ص) حین ظهر علی خیبر و فیها الیهود خارجهم علی ان یترک الارض فی ایدیهم یعملونها و یعمرونها. وسایل 330/17، کتاب احیاء موات، باب 4، حدیث 1.
و در احیاء الموات جامع المقاصد آمده است: "مخفی نماند که اشتراط اجازه امام (ع) در زمان ظهور اوست، اما در زمان غیبت نه، زیرا در این صورت احیاء ممتنع مینماید.
و آیا در زمان غیبت کافر با احیا مالک میشود؟ در برخی از حواشی منسوب به شیخ شهید ما در قواعد در بحث انفال خمس دیدم که مالک میشود و گرفتن آن از وی حرام است، و محتمل نیز همین است. و دلالت بر آن دارد اینکه مخالف و کافر در زمان غیبت حق خود را از غنیمت مالک میشوند و نمی توان چیزی را از دست کسی که چیزی در دست آن است مگر با رضایت وی گرفت و به همین گونه است سخن در حق ائمه (ع) از خمس نزد کسی که اعتقادی به خمس ندارد، و بلکه حق دیگر اصناف مستحقین خمس بخاطر شبهه اعتقاد به اینکه مصرف آن برای آنها حلال است، پس زمین موات اولی است.
.jpg)
