صفحه ۱۱۸

قومی که زمین را احیا کند" که مسلمان و کافر را در بر می‎گیرد. و تقید به مسلمین یا مؤمنین که در کلام امیرالمؤمنین (ع) در صحیحه کابلی و عمر بن یزید آمده موجب تقیید در این روایات گسترده که از پیامبر(ص) و امام باقر و امام صادق علیهم السلام رسیده نمی شود، زیرا حمل مطلق بر مقید در شرایطی است که وحدت حکم احراز شود، و این در احکام الهی عمومی است که برای همه زمانهاست؛ اما در احکام حکومتی ممکن است به حسب موضوع عموما و خصوصا و به حسب اختلاف شرایط زمان و مصالح متفاوت باشد.مغنی ‏150/6.

علاوه بر اینکه احتمال دارد ذکر مسلمین یا مؤمنین برای بیان عنایت خاص به آنان باشد، یا بخاطر غلبه و ابتلاء آنان مطرح شده است نه اینکه حکم به آنان اختصاص یافته باشد، و همین دو نکته احتمالی برای رفع محذور لغویت در ذکر قید اسلام و ایمان کافی است.

علاوه بر این اثبات حکم برای موضوع خاص، آن حکم را از غیر آن موضوع نفی نمی کند، زیرا این از قبیل مفهوم لقب است که حجت نیست.

و مؤید تعمیم است آنچه ما بارها یادآور شدیم که نظام تشریع صحیح موافق نظام تکوین است، و اساس ملکیت اعتباری در شرع همان ملکیت تکوینی است، و ملکیت آثار احیاء چیزی است که نظام تکوین آن را اقتضا می‎کند بدون آنکه بین مسلمان و کافر تقاوتی قائل شود، زیرا هر یک از اینها تکوینا مالک فکر و قوا و جهاز فاعلیت خویشند،

ناوبری کتاب