صفحه ۱۱۲

با اجازه امام آن را احیا کرد در تملک وی نظر است. چون برخی اینگونه می‎اندیشند که این اختصاص به مسلمانان دارد. و وجه نظر در حقیقت در صحت اجازه امام است برای وی در احیا برای تملک، زیرا اگر امام به وی اجازه داده باشد الزاما باید بگوییم وی مالک آن می‎شود و شیخ نجم الدین (ره) نیز همین نظر را پذیرفته است."تذکره ‏400/2.

8 - در احیاء موات روضه آمده است: "آن گاه اگر مسلمان باشد با اجازه وی [امام ] مالک آن می‎شود، و در ملکیت کافر در صورت اجازه دو نظر است. و اجازه اگر حاصل شود اشکالی در آن نیست که مالک می‎شود، اشکال درجواز اذن امام است از این رو که کافر آیا اهلیت آن را دارد یا نه، و پی گیری این مسأله فایده چندانی را در بر ندارد."قواعد الاحکام ‏219/1.

9 - در مسالک آمده است: "کسی که به وی اجازه احیا داده شد مالک می‎شود، ولی آیا این اجازه ویژه مسلمان است یا اینکه می‎تواند به مسلمان و کافر اجازه دهد؟ دو نظر است: از این جهت که حق از آن اوست، پس به هر که خواهد اجازه می‎دهد، همانگونه که می‎تواند آن را ببخشد یا به هر که خواهد بفروشد چه مسلمان باشد و چه کافر. و دیگر اینکه ظاهر روایات گذشته این بود که کافر اهلیت تملک این اراضی با احیا را ندارد.

خلاصه کلام اینکه: اگر امام به عنوان تملک به وی اجازه دهد، در نزد ما ملکیت وی بی اشکال است، چون امام معصوم است و الا صحیح نیست، پس اختلاف در این مورد نزد ما کم فایده است، به خلاف اهل سنت که نزاع نزد آنان همچنان باقی است اگر چه وی اجازه دهد، چون آنان وی را جایز الخطا می‎دانند."جامع المقاصد ‏408/1، ذیل قول مصنف: لایملکه الاخذ.

ناوبری کتاب