صفحه ۵۵

غنیمت از کفار برای مجازات آنان گرفته می‎شود.

2 - مصرف صدقات مشخص است و از سوی شارع جایگاه آن مشخص شده است و پیشوایان نمی توانند در آن اموال به نظر خود عمل کنند. ولی در اموال فئ و غنیمت مواردی است که مصرف آن به نظر پیشوایان واگذار شده است.

3 - اموال صدقات را جایز است که صاحبان آن به اهل آن بپردازند، و صاحبان فئ و غنیمت نمی توانند آن را در میان نیازمندان تقسیم کنند مگر آنکه پیشوایان صاحب نظر آن را برعهده بگیرند.

4 - اختلاف موارد مصرف است که ما به توضیح آن می‎پردازیم. اما فئ و غنیمت از دو جهت با هم هماهنگ اند و از دو جهت با هم متفاوت: اما جهت هماهنگی آنان این است که هر دو مال از کفار به مسلمانان می‎رسد.

دوم اینکه مصرف یک پنجم هر دو یکی است. اما جهت تفاوت آنها این است که: 1 - مال فئ باگذشت به دست می‎آید و مال غنیمت با جنگ. 2 - مصرف چهارپنجم فئ متفاوت است با مصرف چهارپنجم غنیمت، که ما بعدا ان شاءالله به توضیح آن خواهیم پرداخت.

و اکنون به مال فئ می‎پردازیم و می‎گوییم هر مالی از مشرکین که باگذشت آنان بدون جنگ و لشکرکشی به دست آید، همانند مال زمان صلح و جزیه و ده یک از اموال تجار آنان است یا همانند هر مالی که به گونه ای از کفار به دست آید که پس از دریافت باید خمس آن در میان اهل خمس که پنج دسته هستند تقسیم شود. و ابوحنیفه گفته است در فئ خمس نیست."تفسیر قرطبی 8 / 1. مانند همین سخن را ابویعلی فراء در احکام السلطانیة آورده و گفته است اصحاب احمد حنبل در خمس اختلاف نظر دارند.الام 4 / 64.

ناوبری کتاب