آیت‌الله منتظری

1 - معتبره ابی خدیجه که در مناکح گذشت، بر اساس اطلاق پرسش پرسشگر: "یا میراثی که به وی برسد یا تجارت یا چیزی که به وی عطا شود" و پاسخ امام (ع) که فرمود: "این برای شیعیان ما حلال است" ولی ما پیش از این احتمال دادیم که همه فقرات این روایت در خصوص مناکح باشد به قرینه گفتار پرسشگر که گفت: "حلل لی الفروج".انی لاخذ من احدکم الدرهم و انی لمن اکثر اهل المدینة مالا ما ارید بذلک الا ان تطهروا. (وسائل ‏337/6، ابواب ما یجب فیه الخمس، باب 1، حدیث 3).

2 - آنچه پیش از این از تفسیر امام عسکری (ع) خواندیم که امیرالمؤمنین (ع) بهره خود از اسیران و غنایم را حلال فرمود.ر. ک . کتاب الخمس 151/.

3 - روایت یونس بن یعقوب که گفت: نزد امام صادق (ع) بودم که مردی از قماطین [ قنداق سازان برای کودکان ] بر آن حضرت وارد شد و گفت: قربانت شوم، در دست ما اموال و سودها و تجارتهایی است که می‎دانیم حق شما در آنها ثابت است و ما نسبت به آن کوتاهی می‎ورزیم امام صادق (ع) فرمود: "با شما به انصاف رفتار نکرده ایم اگر امروز شما را به پرداخت آن وادار کنیم."جواهر ‏154/16. این روایت را شیخ و صدوق نقل کرده اند، و در طریق شیخ "محمد بن سنان" و در طریق صدوق "حکم بن مسکین"ر. ک . وسائل ‏379/6، ابواب انفال، باب 4، حدیث 4. آمده است که هر دو در علم رجال مورد اختلاف و اشکال هستند؛ ولی بعید نیست که دومی را از "حسان" یعنی نیکان به شمار آوریم، که در این صورت اشکالی به زنجیره سند نیست.

و ظاهرا مورد پرسش چیزی اعم از غنیمت های جنگ است و اینکه در پاسخ تفصیل نیامده تفسیر دوم و سوم و بلکه چهارم از تحلیل متاجر را هم در بر می‎گیرد.[به تفاسیر چهارگانه برای متاجر رجوع شود].