[تفسیر سوم تحلیل مساکن ]
و اما تفسیر سوم از تحلیل مساکن، یعنی از پولی که خمس بدان تعلق گرفته از سود تجارت و جز آن خانه ای خریده شود، در این صورت اگر در طول سال خریداری شده که از هزینه است و خمس بدان تعلق نگرفته، زیرا خمس پس از کسر مخارج سال است، و الا همان گونه که در باب مناکح گفتیم دلیلی بر تحلیل آن نیست.
بله در جواهر آمده است: "ممکن است از اینکه مناکح و مساکن استثناء شده این معنا اراده شده باشد که از سود سرمایه در سال میتوان آن را خرید اگر چه بدان خمس تعلق گرفته است، و پس از گذشت سال بیرون کردن آن از مال واجب نیست، بر خلاف دیگر مخارج که تنها به اندازه هزینه یک سال از آن استثنا میشود... پس این ایراد وارد نیست که این دو مانند دیگر مخارج است."أبی حمزة، عن ابی جعفر(ع) قال: ان الله جعل لنا اهل البیت سهاما ثلاثة فی جمیع الفئ فقال - تبارک و تعالی -: (واعلموا انما غنمتم من شئ فان لله خمسه و للرسول و لذی القربی و الیتامی و المساکین و ابن السبیل) فنحن اصحاب الخمس و الفئو قد حرمناه علی جمیع الناس ماخلا شیعتنا. والله یا اباحمزة، ما من ارض تفتح و لا خمس یخمس فیضرب علی شئ منه الاکان حراما علی من یصیبه فرجا کان او مالا. (وسائل 385/6، ابواب انفال، باب 4، حدیث 19).
به نظر ما در این فرقی که ایشان ذکر کردند خصوصیتی برای مساکن و مناکح نیست، زیرا عرف در مخارج بین چیزهایی که یکبار مصرف است و چیزهایی که باقی میماند فرق میگذارد و تقید به سال در قسمت اول است نه در دوم، خواه از مقوله مناکح یا مساکن باشد یا نه؛ و این تعبیر ایشان که فرمودند اگر چه خمس بدان تعلق گرفته است، مورد اشکال است؛ زیرا به مخارجی که در طول سال مصرف میشود خمس تعلق نمی گیرد. چنانکه این مطلب آشکار است.
[تفسیرهای مختلف تحلیل متاجر]
[تفسیر نخست تحلیل متاجر]
و اما تفسیر نخست متاجر، یعنی چیزهایی که از غنایم جنگی خریداری میشود، چه همه آنها از امام باشد و یا بخشی از آنها، که روایات ذیل دلالت بر جواز و حلیت آن دارد:
.jpg)
