صفحه ۴۵۸

گرفتند و من می‎دانم که بنی امیه اهل حلال و حرام نیستند و آنچه از کم یا زیاد دست آنان است از آنان نیست بلکه از آن شماست، و من هنگامی که گذشته خود و آنچه را به من رفته است به یاد می‎آورم نزدیک است هوش از سرم برود و دیوانه شوم، حضرت فرمود: تو نسبت به همه این امور در گشایش هستی، و هر که پس از من حال تو را داشته باشد همه در این امور در گشایش هستند.ان اشد ما فیه الناس یوم القیامة ان یقوم صاحب الخمس فیقول: یا رب خمسی، و قد طیبنا ذلک لشیعتنا لتطیب ولادتهم و لتزکو اولادهم. (وسائل ‏380/6، ابواب انفال، باب 4، حدیث 5). روشن است که در گشایش بودن پدران دلالت بر در گشایش بودن مادران نیز به طریق اولی دارد، چون بنابر این است که اینان پاکزاد باشند.

و روایات بسیار دیگری که یا صریح است و یا به عموم و اطلاق خود دلالت دارد بر تفسیر اول - یعنی در مورد اسیران اهل حرب که در جنگها و سریه ها اسیر شده اند - که برای پاکزادی شیعیان ازدواجهایشان حلال شمرده شده است، و این مشکل در آن زمانها بسیار گسترده بوده و شیعیان به خاطر خریدن کنیز یا جایزه یا وراثت بدان مبتلا بوده اند.

[توضیحی پیرامون روایات ]

زنجیره سند برخی از این روایات صحیح است و برخی نیز با عمل اصحاب بدان جبران شده است. علاوه بر این ما گفتیم علم اجمالی داریم که برخی از آنها از معصوم (ع) صادر شده است که از آن به "تواتر اجمالی" تعبیر می‎کنیم، پس این مطلب که برخی گفته اند: شبهه در اینجا "شبهه موضوعی" است که آیا چنین اجازه ای از معصومین (ع) صادر شده است پس ما از "اصالت عدم اذن" مگر با دلیلی از علم یا بینه دست نمی کشیم، و حجیت خبر ثقه در موضوعات ثابت نیست و به گواهی جمعی از علمای عادل هم چون مبتنی بر حدس است نمی توان استناد نمود، سخن درستی

ناوبری کتاب