آیت‌الله منتظری

آنچه از اموال آنان گرفته می‎شود هنگامی که در کشورهای اسلامی رفت وآمد می‎کنند و اموالی که از آنان گرفته می‎شود اگر خود ببخشند بدون آنکه اسب و شتری بر آن بتازد، و اموال اموات آنان که وارثی ندارند، و آنچه همانند اینهاست که فرمانروایان از اموال مشرکان می‎گیرند، در همه اینها خمس ثابت است، و برطبق آنچه خدا در اموال کفار که به صورت غنیمت گرفته می‎شود فرموده، مصرف می‎گردد؛ و این از آن مواردی است که در کتاب خدا حکم آن مشخص شده است.""جزیه" پولی است که از کفاری که در پناه اسلام بودند گرفته می‎شد، "صلح" اموالی است که خود کفار مصالحه می‎کنند، "ده یک" یا "اعشار" مالیاتی است که از تجار مسیحی گرفته می‎شد. (الف - م، جلسه 3.4 درس.)

4 - باز در همان کتاب آمده است: "پس غنیمت و فئ در این جهت مشترک هستند که درهر دو خمس هست، چراکه خداوند موارد مصرف آن را مشخص فرموده،و آنچه را خداوند در هر دو آیه [آیه فئ سوره حشر و آیه غنیمت سوره انفال ] نام برده همه مشترک هستند و با یکدیگر تفاوتی ندارند."مبسوط 2 / 65. بیهقی در کتاب سنن خود نیز از شافعی نقل کرده و گفته است: نظر سابق او انحصار خمس در غنیمتی بوده که با نیروی نظامی به دست آمده است.خلاف 2 / 330

5 - در بدایه ابن رشد در بخش فئ آمده است: "برخی گفته اند که فئ برای همه مسلمانان اعم از فقیر و غنی است و امام بخشی از آن را به رزمندگان و کارگزاران و فرمانروایان می‎دهد و بخشی از آن را در مورد نیازمندیهای جامعه مانند ساختن پل ها و تعمیر مساجد و موارد دیگر به مصرف می‎رساند و در هیچ یک از اینها خمس نیست؛ جمهور فقها نیز همین نظر را دارند و از ابوبکر و عمر هم همین سیره ثابت شده است.