آیت‌الله منتظری

تاخته نشده، و زمین موات و میراث کافر حربی و جنگلها و بیابانها و معادن و اشیاء ارزشمند [پادشاهان ] پس هیچ کس نمی تواند بدون اجازه وی در اینها تصرف کند، کسی که با اجازه وی در آن تصرف کند چهارپنجم بهره برای اوست و یک پنجم برای امام (ع)، و در این زمان تصرف در آنها را برای ما حلال فرموده اند، به خاطر فضل و کرم و عنایت ویژه ای که به ما دارند."نهایه 200/. ظاهر فرمایش ایشان این است که تنها انفال تحلیل شده است نه خمس، همان گونه که بر کسی که در سخن ایشان دقت کند پوشیده نیست، و ایشان تحلیل در عصر غیبت را به همه انفال گسترش داده اند.

6 - در سرائر پس از ذکر انفال و اینکه تصرف در آن بدون اجازه امام (ع) جایز نیست می‎نویسد: "و اما در حال غیبت... به شیعیانشان رخصت داده اند که در حقوقشان که متعلق به خمس ها و جز آن است و نیازمند بدان هستند - مانند: ازدواج و تجارت - تصرف کنند؛ و مراد به تجارت این است که انسان چیزی را بخرد که حقوق آنان در آن است و با آن تجارت کند، و نباید کسی بپندارد که اگر در این تجارت سودی برد نباید خمس آن را بدهد، و این نکته ای است که در برخی موارد مشتبه می‎شود، و نیز تصرف زمین برای مسکن، و اما جز این سه چیز تصرف در آن در هیچ حال جایز نیست."مبسوط ‏263/1.

7 - در شرایع آمده است: "مباح بودن ازدواج و مسکن و سرمایه تجارت در زمان غیبت ثابت است. اگر چه همه آن یا بخشی از آن از آن امام باشد، و واجب نیست سهمیه افراد موجود از صاحبان خمس از آن جدا شود."تهذیب ‏142/4 - 146.