صفحه ۴۰۸

3 - صحیحه دیگری از او [سلیمان بن خالد] که از امام صادق (ع) در مورد مرد مسلمانی که کشته شده و دارای پدری نصرانی است پرسش شده، آن حضرت فرمود: گرفته می‎شود و در بیت المال مسلمانان قرار داده می‎شود، زیرا جنایت او نیز بر بیت المال مسلمانان است.وسائل ‏550/17، ذیل روایت یاد شده.

4 - در قرب الاسناد، از ابی بختری، از جعفر بن محمد، از پدرش روایت شده که علی (ع) برده ای نصرانی را آزاد کرد آنگاه فرمود: "اگر تحت ولایتی نباشد میراث او برای عموم مسلمانان است."مبنای کلام صاحب وسائل، مالکیت شخص امام (ع) است نسبت به انفال و از جمله ارث کسی که وارث ندارد؛ و حضرت استاد مدظله کرارا این مبنا را رد کرده اند، و در جمع بین سه دسته اخبار معارض نیز به آن اشاره می‎کنند. (مقرر)

5 - در دعائم الاسلام آمده است امام صادق (ع) فرمود: کسی که بمیرد و وارثی از وی نمانده باشد، مال او از انفال است که در بیت المال نهاده می‎شود؛ زیرا جنایت او نیز به بیت المال است، و اگر ورثه ای از اهل کفر داشته باشد از وی ارث نمی برند و مانند آن است که وارثی ندارد.سلیمان بن خالد، عن ابی عبدالله(ع) قال: سألته عن مملوک اعتق سائبة ؟ قال: یتولی من شاء، و علی من تولاه جریرته و له میراثه. قلت: فان سکت حتی یموت ؟ قال: یجعل ماله فی بیت مال المسلمین. (وسائل ‏553/17، ابواب ولاء ضمان الجریرة و الامامة، باب 4، حدیث 8).

در کتاب جواهر آمده است: "در مورد این گونه روایات که سند بیشتر آنها هم تمام نیست و مشتمل بر این است که میراث چنین فردی باید در بیت المال قرار داده شود و در برخی آمده که باید در بیت المال مسلمانان قرار گیرد - که موافق با نظر عامه است - من کسی جز اسکافی و آنچه از شیخ در استبصار نقل شده کسی را نیافتم که بدانها عمل کرده باشد.

ناوبری کتاب