صفحه ۴۰۴

"در حدیثی که بنده رها "سائبه" آمده، مراد برده ای است که آزاد شده و آزاد کننده او بر وی ولایتی ندارد و قرارداد دیه و میراث بین آنان نیست و مالش را هر جا خواهد قرار می‎دهد."ان کان الرجل المیت یوالی الی رجل من المسلمین و ضمن جریرته و حدثه او شهد بذلک علی نفسه فان میراث المیت له، و ان کان المیت لم یتوال الی احد حتی مات فان میراثه لامام المسلمین. (وسائل ‏550/17، ابواب ضمان الجریرة و الامامة، باب 3، حدیث 11).

8 - روایت علی بن رئاب، از عمار بن ابی الاحوص که گفت: از امام باقر (ع) از سائبه پرسیدم، فرمود: در قرآن بنگرید، پس هر جا سخن از آزاد کردن برده آمده، ای عمار این برده سائبه است که هیچ ولایتی جز ولایت خدا بر وی نیست، پس هر که در ولایت خداست در ولایت رسول خداست و هر که در ولایت رسول خداست ولایت او برای امام است و جنایت او بر امام و میراث او برای امام است.و هو وارث من لا وارث له یعول من لا حیلة له. (وسائل ‏365/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 4).

9 - روایت محمد بن قاسم بن فضیل بن یسار، از ابی الحسن [حضرت رضا(ع)] در مورد مردی که مالی از شخص مرده ای که وارث شناخته شده ای ندارد در دست اوست و نمی داند با این مال چه بکند، فرمود: "تو چه می‎دانی که آن مال کیست ؟" یعنی در اختیار آن حضرت است.قضی امیرالمؤمنین (ع) فی من اعتق عبدا سائبة انه لا ولاء لموالیه علیه، فان شاء توالی الی رجل من المسلمین فلیشهد انه یضمن جریرته و کل حدث یلزمه، فاذا فعل ذلک فهو یرثه، و ان لم یفعل ذلک کان میراثه یرد علی امام المسلمین. (وسائل ‏550/17، ابواب ولاء ضمان الجریرة، باب 3، حدیث 12).

10 - حسنه عبدالله بن سنان، از امام صادق (ع) که گفت: به آن حضرت گفتم: برده ای بر اساس قراردادی خود را از صاحبش خریده آنگاه مالی به قیمت صدهزار [دینار یا درهم ] از خود به جای گذاشته و وارثی ندارد، فرمود: "کسی که ضامن جریره اوست وارث اوست." گوید: گفتم چه کسی ضامن جریره اوست ؟ فرمود: "همان کسی که ضامن جریره دیگر مسلمانان است."مجمع البحرین 115/.

ناوبری کتاب