آیت‌الله منتظری

پرداخت شود، به ویژه اگر جنگ برای دعوت به اسلام باشد.سرائر 116/.

گویا ایشان - قدس سره - مرسله وراق و سخن مشهور اصحاب را بر صورت امکان اجازه گرفتن از امام حمل کرده و در غیر آن، اطلاق دو آیه را مورد پیروی قرار داده است.

ولی ممکن است سخن ایشان را مورد مناقشه قرار داد که واژه "امام" در باب جهاد و دیگر ابواب فقه منحصر به امام معصوم نیست، بلکه در زمان غیبت رهبر مسلمانان را نیز در بر می‎گیرد، پس ممکن است که از او اجازه گرفته شود.

علاوه بر اینکه حمل مرسله وراق و کلام اصحاب بر خصوص صورت امکان اجازه گرفتن سخن بی دلیلی است و اطلاق خاص [مرسله وراق ] بر اطلاق عام [ ادله دال بر مالکیت رزمندگان نسبت به غنائم ] مقدم است.

بله اگر عنوان جنگ صادق نباشد، چنانچه اگر تهاجم از سوی دشمن باشد و از مسلمانان چیزی جز دفاع - که مشروط به اجازه امام نیست - انجام نشده باشد، در این صورت وظیفه پرداخت خمس و تملک بقیه است، بر اساس عموم آیه شریفه.

در اینجا احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن تفصیل بین موردی است که جنگ در زیر پرچم فرمانروای ستمگر و به دستور او باشد و آنجا که گروهی بر گروهی دیگر بدون اجازه فرمانروا حمله کرده اند و اموال را به غنیمت گرفته اند، که در این صورت مرسله وراق به قرینه صحیحه حلبی به صورت دوم حمل می‎شود. و نیز روایات تحلیل خمس که ما بدان اشاره کردیم؛ مانند روایت امام عسکری (ع) که از آن استفاده می‎شود که امام (ع) جهاد در زیر پرچم خلفای جور را نیز اجازه فرموده اند. به ویژه اینکه جنگ برای دعوت به اسلام و گسترش آن باشد، همانگونه که دعای امام سجاد (ع) برای سپاهیان اسلام در زمان آن حضرت نیز گواه بر همین برداشت است.