آیت‌الله منتظری

برای دیگران که چنین علمی نداشته اند حجت نیست."جواهر ‏127/16.

ولی آنچه کار را در مسأله آسان می‎کند این است که در نزد ما غنیمت همه آن در اختیار امام است؛ و تقسیم هم در آن متعین نیست، هر چند جنگ هم با اجازه وی باشد، همان گونه که مرسله حماد و روایات دیگر بر آن دلالت داشت و تفصیل آن در فصل غنایم گذشت.

[دیدگاه صاحب حدائق و صاحب عروة الوثقی در مسأله ]

از سوی دیگر مرحوم صاحب حدائق در اوایل کتاب خمس حدائق قائل به تفصیل در مسأله شده است و می‎نویسد: "ظاهر روایات و کلام اصحاب این است که آن غنایمی که برای امام (ع) است در صورتی است که بدون اجازه او باشد و جنگ به عنوان جهاد و دعوت به اسلام صورت پذیرفته باشد، همان گونه که خلفای جور به همین عنوان با کفار می‎جنگیدند؛ ولی اگر جنگ برای کشورگشایی و غصب و غلبه و مانند آن باشد این گونه نیست."حدائق ‏479/12.

اشکالی که بر این سخن وارد است این است که این بر خلاف اطلاق نص و فتاوی است، زیرا در صورتی که جنگ برای کشورگشایی و گردآوری اموال هم باشد باز جنگ بر آن صدق می‎کند؛ در کتاب عروة الوثقی نیز بین زمان حضور امام و غیبت ایشان فرق قائل شده است و در اوایل کتاب خمس می‎نویسد: و اما در صورتی که جنگ بدون اجازه امام باشد، پس اگر در زمان حضور باشد و امکان اجازه گرفتن وجود داشته باشد، در آن صورت غنیمت برای امام (ع) است؛ ولی اگر در زمان غیبت باشد، احوط آن است که خمس آن به عنوان اینکه غنیمت است