صفحه ۳۷۶

می‎خورند و می‎آشامند بر آنان حلال شود و برای آنکه فرزندانشان پاکزاده باشند."سوره انفال (8) / 69.

ممکن است از استدلال به دو آیه شریفه اینگونه پاسخ داده شود که این دو با مرسله وراق - که با عمل اصحاب ضعف سند آن جبران شده است - تخصیص زده می‎شود.

و از صحیحه حلبی بدین صورت که به قرینه سایر روایات تحلیل، آن را حمل بر یک قضیه شخصیه کنیم که امام (ع) به شرط پرداخت خمس، آن را برای شخص وی حلال کرده باشد، یا اینکه همان گونه که در جواهر آمده است این جنگ را بدین صورت تجویز فرموده باشد.وسائل ‏340/6، ابواب ما یجب فیه الخمس، باب 2، حدیث 8.

ولی این گونه تفسیر خلاف ظاهر است، زیرا این روایت ظهور در بیان حکم کلی شرعی دارد نه تحلیل شخصی، یا اینکه در این مورد اجازه داده باشد.

و گاهی ممکن است در توجیه صحیحه گفته شود که اجازه ائمه (ع) به شیعیانشان در جنگ با کفار ولو زیر لوای حاکمان ستمگر، به خاطر عنایت ویژه آنان به گسترش اسلام، امری است مفروغ عنه، منتها پر سش در صحیحه این است که اینان خمسشان را به چه کسی باید بپردازند، زیرا خلفای ستمگر اموال را تخمیس نمی کرده اند و امام (ع) خواسته اند بفرمایند که اشخاص پس از آنکه سهم آنان به آنان می‎رسد می‎توانند خمس آن را بپردازند و از بقیه استفاده کنند، پس در صحیحه دلالتی بر معتبر نبودن اجازه در حلیت غنیمت نیست.

از سوی دیگر ممکن است گفته شود: اینکه ائمه (ع) همه جنگهایی را که در زیر پرچم حاکمان ستمگر انجام می‎شود اجازه داده باشند امر غیرممکن است؛ زیرا از بسیاری روایات استفاده می‎شود که ائمه (ع) شیعیان را از شرکت در آنها بازداشته اند،

ناوبری کتاب