آیت‌الله منتظری

خود برمی گزیند، که به این گونه چیزها صفی گفته می‎شود جمع آن صفایا است.

و از همین مورد است حدیث عایشه که گفته: صفیه [یکی از همسران پیامبر(ص)] از صفایا است، یعنی صفیه دختر حیی از کسانی است که پیامبر(ص) از غنایم خیبر برگزید."خراج 57/.

و چه بسا صفیه بر هر چیزی که ویژه پیامبر یا امام بوده اطلاق می‎شده است؛ ابوداود سجستانی را می‎بینیم که در کتاب خراج و فئ از سنن خود بابی را ذیل عنوان "صفایای پیامبر خدا(ص)" می‎گشاید و در آن زمینهایی را که با اسب و شتر فتح نشده ذکر می‎کند و در آن از قول عمر متذکر می‎شود که گفت: "پیامبر خدا سه دسته صفیه داشت، صفایای بنی نضیر و خیبر و فدک ."عن ابی جعفر(ع) قال: ما کان للملوک فهو للامام. (وسائل ‏372/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 31).

در هر صورت در این زمینه روایات مستفیضه ای رسیده است و فتاوی بر این مستقر شده است که "صفایا" از اموالی است که خداوند آن را برای پیامبرش و پس از وی برای امام جانشین وی قرار داده است.

[فتاوی و روایات مسأله ]

1 - شیخ در نهایه در شمار انفال می‎نویسد: "و برای او [ امام ] است پیش از اینکه انفال تقسیم شود: کنیز زیبا و اسب چابک و لباس ارزشمند و چیزهایی که همانند اینهاست. چیزهایی از برده و کالا که همانندی برای آن نیست."عن ابی عبدالله(ع)... قال: و کل ارض میتة قد جلا اهلها، و قطائع الملوک . (وسائل ‏372/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 32).

2 - و در کتاب فئ خلاف (مسأله 6) می‎نویسد: "آنچه از صفایا پیش از تقسیم برای پیامبر(ص) بود برای جانشین اوست، و همه فقها گفته اند که این حکم با مرگ وی - پیامبر - باطل می‎شود، دلیل ما اجماع فرقه و روایات آنان است."نهایه ابن اثیر ‏40/3.