آیت‌الله منتظری

ویران یا هر چیز که از پادشاهان است و عمق بیابانها.مجمع البحرین 360/.

6 - از عیاشی از ثمالی از امام باقر (ع) است که گفت: از آن حضرت شنیدم که درباره پادشاهان که چیزهایی به مردم واگذار می‎کنند می‎فرمود: "آن و همانند اینها از فئ و انفال است."سماعة بن مهران قال: سألته عن الانفال، فقال: کل ارض خربة او شئ یکون للملوک فهو خالص للامام و لیس للناس فیها سهم... (وسائل ‏367/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 8). از خبر ثمالی استفاده می‎شود که مراد از "قطایع ملوک" آن زمینهایی است که آنان به نزدیکان و اطرافیان خود واگذار می‎کنند، یا چیزی است گسترده تر از اینها و آن چیزهایی که به خود اختصاص می‎دهند.

در خراج ابویوسف آمده است: "و اما قطایع از زمینهای عراق، هر چیزی است که برای کسری و اطرافیان و خویشان اوست."اسحاق بن عمار قال سألت اباعبدالله(ع) عن الانفال، فقال: هی القری التی قد خربت و انجلی اهلها فهی لله و للرسول. و ما کان للملوک فهو للامام... (وسائل ‏371/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 20). و شاید سر آن در این مورد این باشد که اقطاعهایی که از غیر راه غصب به دست آمده غالبا از زمینهای ارزشمندی بوده است که از اموال عمومی بوده، پس بر امام است که آنها را به اصل خود باز گرداند و آنها را به نفع امت مصادره کند، و این که می‎گوید از آن امام است مراد از آن این است. ولی روایت از جهت سند قابل اعتماد نیست و نمی توان بدان استناد کرد.

7 - باز از وی از امام باقر (ع) روایت شده که فرمود: "آنچه برای پادشاهان است برای امام است."محمد بن مسلم قال: سمعت اباجعفر(ع) یقول: الانفال...قال: و سألته عن الانفال، فقال: کل ارض خربة او شئ کان یکون للملوک و بطون الاودیة ... (وسائل ‏371/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 22).

8 - از عیاشی نیز از داود بن فرقد، از امام صادق (ع) در حدیثی روایت شده که در