صفحه ۳۶

و به همین جهت فدک را به فاطمه (س) بخشید و به همین دلیل هم غاصبان درصدد تصرف آن برآمدند.

و مطالبه میراث هم [که در کلمات حضرت فاطمه زهرا (س) آمده است ] چنانکه بر پژوهندگان پوشیده نیست از باب مماشات بوده است.

در نهج البلاغه نیز آمده است: "آری از آنچه آسمان بر آن سایه افکند فدک در دست ما بود. مردمی بر آن بخل ورزیدند و مردمی سخاوتمندانه از آن دیده پوشیدند. و بهترین داور پروردگار است، و مرا با فدک و جز فدک چه کار است، با آنکه فردا جایگاه آدمی گور است"شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید 16 / 210. ظاهر این فرمایش امام این است که فدک در دست آن حضرت و در تصرف وی بوده است و بر این اساس بود که خلیفه - ابوبکر - نمی توانست از آن حضرت بینه بخواهد؛ چرا که در چنین شرایطی که فدک در تصرف حضرت زهرا (س) بود خواستن بینه و گواه، خلاف موازین قضاوت است.

و این که پیامبرخدا(ص) چیزی را به فاطمه زهرا (س) و خاندان او بخشیده باشد، کار منحصر به فرد و ویژه ای نبوده است. بلکه چنانکه در فتوح البلدان بلاذری آمده آن حضرت از اراضی بنی نضیر قسمتی را به ابوبکر و عبدالرحمن بن عوف و ابو دجانه و دیگران بخشید.فتوح البلدان / 43.به زبیر بن عوام نیز قطعه ای از زمینهای بنی نضیر را که دارای درخت خرما بود بخشید.شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید 16 / 210. و قسمتی از زمینها را که در آن کوه و معدن بود به بلال واگذار کرد.بلی کانت فی أیدینا فدک من کل ما اظلته السماء فشحت علیها نفوس قوم و سخت عنها نفوس قوم آخرین و نعم الحکم الله. و ما اصنع بفدک و غیر فدک و النفس مظانها فی غدجدث. (نهج البلاغه، فیض / 967؛ لح / 417، نامه 45) . و انس بن مالک گوید پیامبرخدا(ص) معدنهای کنار جاده را به بلال بن حارث واگذار کرد، و در این مورد اختلافی بین علمای ما نیست.فتوح البلدان 31/. و به علی (ع) چهار قطعه زمین: دو زمین [کم آب یا کم حاصل ] و چاه قیس و زمین دارای درخت را واگذار کرد.فتوح البلدان 34/.

ناوبری کتاب