آقایان لفظ امام که در روایات باب آمده است بر دوازده امام معصوم (ع) منصرف دانسته اند و ملکیت را نیز بر ملکیت شخصیه حمل کرده اند؛ از این رو به چنین نتایجی رسیده اند؛ و در این باره باید بسیار اندیشید.
احتمال بعیدی نیز به نظر میرسد که در روایات آمده که آنچه در دنیا و مافیهاست برای امام است، یا زمین و آنچه میرویاند برای امام است و... این به خاطر مقامات عالی و وجودات کامله ائمه (ع) میباشد، چون آنان عصاره نظام وجود و خلاصه آفرینش هستند، آنان هدف از آفرینش و میوه درخت طبیعت محسوب میگردند. و این درست است که بگوییم اگر صاحب باغ در باغ خود انواع درخت ها را بکارد هدف اصلی آن میوه های شیرین است که از آن باغ به دست میآورد و این درست است که باغبان بگوید: من این باغ زیبا را ایجاد نکردم و این درختان را نکاشتم و آنها را آبیاری نکردم مگر برای این میوه های عالی ارزشمند. و شاید از آن جمله که در شأن پیامبراکرم (ص) [در حدیث قدسی ] رسیده است که فرمود: "لولاک لما خلقت الافلاک"مصباح الفقیه 159/. اگر تو نبودی افلاک را نمی آفریدم، نیز همین معنی اراده شده باشد.
مطلب سوم: پژوهشی گسترده تر در مصادیق و عناوین انفال
ما پیش از این احتمال دادیم که آنچه در روایات و سخنان فقها در بیان مصادیق انفال آمده از باب مثال است، و لذا معادن و دریاها در برخی آمده و در برخی نیامده است، پس مقصود از انفال در فقه شیعه همه اموال عمومی است که خداوند برای مردم آفریده است و در چیزهای بخصوص محدود نمی شود و در زمانهای مختلف متفاوت است. به عنوان نمونه در زمانهای گذشته زمین از مهمترین اموال عمومی و از ارزشمندترین آنها
.jpg)
