آیت‌الله منتظری

هنگام بحث تفصیلی انفال یادآور می‎شویم:

1 - صحیحه حفص بن بختری، از امام صادق (ع) که فرمود: "انفال چیزی است که اسب و شتری بر آن تاخته نشده است، یا مردمی آن را مصالحه کرده اند، یا مردمی به دست خویش آن را واگذار کرده اند، و نیز هر زمین مخروبه و عمق بیابانها که آن برای پیامبرخدا(ص) است و نیز برای امام پس از او هر کجا بخواهد آن را قرار می‎دهد".جوامع الفقهیة 523/. (چاپ دیگر/ 585) . سند این روایت تا حفص صحیح است و حفص بن بختری بنا به نظر مشهور ثقه است و تشکیک در مورد آن مردود شناخته شده است.جوامع الفقهیة 717/. (چاپ دیگر 681/).

2 - صحیحه محمد بن مسلم از امام صادق (ع) که از آن حضرت شنیدند که می‎فرمود: "انفال زمینی است که بر آن خونی ریخته نشده است، یا مردمی آن را مصالحه کرده و با دست خویش آن را واگذار کرده اند، و نیز زمینهایی که خراب شده است یا عمق بیابانها، که همه اینها از فئ است. و انفال از آن خدا و پیامبر است، و آنچه برای خداست نیز از آن پیامبر است هر کجا که خواسته باشد آن را قرار می‎دهد."مهذب ‏183/1. و ظاهرا آنچه در این دو روایت مورد نظر است تنها بیان زمینهای انفال است.

3 - موثقه سماعة بن مهران که گفت: از آن حضرت از انفال پرسیدم، فرمود: "هر زمینی است که به خرابی گراییده، یا چیزهایی که ویژه پادشاهان بوده که برای امام است و مردم در آن سهمی ندارند. فرمود: و از آن مورد است بحرین که اسب و شتری بر آن نتاخته است."عن ابی عبدالله(ع) قال: الانفال ما لم یوجف علیه بخیل و لا رکاب، او قوم صالحوا، او قوم اعطوا بایدیهم، و کل ارض خربة، و بطون الاودیه فهو لرسول الله(ص) و هو للامام من بعده یضعه حیث یشاء. (وسائل ‏364/6، ابواب انفال، باب 1، حدیث 1) .