اوست از بخشش به مؤلفة قلوبهم تا دیگر امور را انجام دهد و اگر پس از آن چیزی باقی ماند یک پنجم آن را جدا کرده و بین اهل آن تقسیم میکند و مابقی را بین آنان که در تحصیل آن سهیم بودند تقسیم میکند، و اگر پس از برطرف کردن نیازمندیها چیزی نماند دیگر برای آنان چیزی نیست."تبیان 781/1. در صحیحه زراره نیز آمده است که امام (ع) فرمود: "امام دستور میدهد، جایزه میدهد و به هر که صلاح بداند پیش از آنکه غنایم تقسیم شود میبخشد، پیامبرخدا(ص) به همراهی قومی به جهاد پرداخت و برای آنان چیزی از غنایم قرار نداد، و اگر بخواهد آن را بین آنان تقسیم میکند."مبسوط 65/2. و بسیاری از اصحاب ما به مضمون این روایات فتوا داده اند، و پیامبراکرم (ص) غنایم مکه و حنین را بین رزمندگان تقسیم نکرد با آنکه با جنگ گشوده شده بود، و ما این مطلب را در فصل غنایم یادآور شدیم. و آنچه ابوعبید گفته است که واجب است پس از تخمیس یک چهارم یا یک سوم آن را به رزمندگان اختصاص داد، نزد ما ثابت نشده است، و ظاهرا در این گونه موارد اختیار با امام است.
مگر آنکه گفته شود: این دو از قبیل تقسیم بین رزمندگان است [یعنی از باب مثال ذکر شده نه از باب اینکه متعینا باید چنین باشد] و چنانکه در مرسله حماد آمده تقسیم بعد از تخمیس انجام گرفته است.
ولی آنچه کار را آسان میکند این است که خمس نیز حق واحدی است که همه آن در اختیار امام است و در جهت مصالح مسلمانان آن را به مصرف میرساند، چنانکه در فصل خمس تفصیل آن را مورد گفتگو قرار دادیم.
مخفی نماند که آنچه زائد بر یک سوم و یک چهارم باقی میماند در بین دیگر سپاهیان، در صورتی که در حال جنگ باشند و رزمندگان سریه را پشتیبانی کنند تقسیم
.jpg)
