صفحه ۳۰

حضرت درخواست می‎کرد، آمده است: "این مال نه از آن من و نه از آن توست، از همه مسلمانان است که دست آورد شمشیرهای آنهاست.در این گونه مباحث که واژه "امام" به کار رفته است به این نکته باید توجه داشت که: در زمانهای گذشته حکومت هابه صورت فردی اداره می‎شده و شخص رهبر یا حاکم یا پادشاه در این گونه امور تصمیم گیرنده بوده است؛ ولی در زمان ما که اداره حکومت توسط مردم و نمایندگان آنان در مجالس قانونگذاری انجام می‎گیرد، تصمیم گیری در این گونه موارد باید طبق صلاحدید و قوانین مصوب آنان صورت پذیرد.(مقرر) [ در اینجا اموال عمومی به همه مسلمانان نسبت داده شده است.]"

3 - در وسائل به سند خود از عبدالله بن سنان از امام صادق (ع) درباره غنیمت آمده است که فرمود: "خمس را از آن جدا می‎کنند و مابقی را در میان رزمندگان و گردانندگان آن تقسیم می‎کنند. و اما فئ و انفال ویژه پیامبرخداست.روایت مستفیض روایتی است که راویان آن بیش از دو نفر باشد ولی به حدی نرسد که موجب اطمینان گردد. روایت متواتر آن است که روایاتش به حدی است که موجب اطمینان می‎شود.(مقرر) [در این مورد اموال عمومی به پیامبر نسبت داده شده است.]"

4 - باز در همان کتاب به سند موثق از سماعه روایت نموده که گفت: "از آن حضرت درباره انفال پرسیدم. فرمود: "هر زمین ویرانه یا چیزی که از آن پادشاهان است ویژه امام است و مردم در آن سهمی ندارند، آنگاه فرمود: و بحرین از این مورد است که اسب و شتری بر آن نتاخته اند.و قام معه بنوامیة یخضمون مال الله خضمة الابل نبتة الربیع. نهج البلاغه، فیض 51/ ؛ لح / 49، خطبه 3. [در اینجا اموال عمومی به امام نسبت داده شده است.]" و مانند آن روایات بسیار دیگری که دلالت بر این دارد که فئ و انفال از امام است.

از سوی دیگر در آیه شریفه فئ،مقصود تقسیم فئ به شش قسمت مساوی یا غیر مساوی که ممکن است به ذهن برسد نیست، بلکه ما هیچ یک از فقهای شیعه را نیافته ایم که در فئ و انفال بدین تقسیم فتوی داده باشند، گرچه در خمس چنین فتوایی وجود دارد و برخی از روایات هم بدین مضمون دلالت دارد.

پس شاید مقصود همان گونه که در باب خمس گفته شده ترتیب در اختصاص است و سیاق دو آیه در هر دو باب یکی است. پس فئ در اختیار کسی است که حق

ناوبری کتاب