صفحه ۲۹۱

شرکت نداشت ] این نظر را علی بن صالح بن یحیی گفته است [مجمع البیان از حسن بن صالح بن حی نقل کرده است ].

و برخی گفته اند: آن چیزهای کوچکی است که بدون جنگ و مانند آن از مشرکین به مسلمانان می‎رسد، چیزهایی مانند بنده یا کنیز. از عطاء نقل شده که گفته است: آن ویژه پیامبر است با آن هر کار که خواست انجام می‎دهد.

از ابن عباس در روایت دیگری نقل شده است که گفت: انفال آن کالاهایی است که پس از تقسیم غنایم بر جای می‎مانند، چیزهایی مانند اسب و زره و نیزه.

در روایت دیگری آمده است: آن لباسها و اسب فرد مقتول در جنگ است که پیامبر(ص) به هر که خواهد می‎بخشد.

گروهی نیز گفته اند که انفال همان خمس است، این مطلب از مجاهد نقل شده است. از امام باقر و امام صادق (ع) روایت شده است که: "انفال هر چیزی است که از دارالحرب پس از آنکه اهل آن از آنجا کوچ کرده اند بدون جنگ به دست آید." و فقها این را فئ می‎نامند؛"و نیز میراث کسی که وارثی ندارد، و چیزهایی که پادشاهان می‎بخشند در صورتی که بدون غصب در دست آنان قرار گرفته باشد و نیزارها و بیابانها و زمینهای موات" و دیگر چیزهایی که در کتابهای فقهی یادآور شده ایم؛ و نیز فرموده اند: "اینها از آن خدا و پیامبر و کسی است که پس از وی جانشین اوست، و هر گونه که خواست در جهت مصالح شخصی خود و دیگر کسان که مخارج آنان بر عهده اوست به مصرف می‎رساند و کسی را در آن چیزی نیست".

و انفال جمع نفل است و نفل زیادی چیزی است، گفته می‎شود:"نفلتک کذا" یعنی چیزی را علاوه به تو دادم.

لبید بن ربیعه در شعر خود گوید:

ناوبری کتاب