صفحه ۲۸۳

را مورد آزار قرار دهد یا وی را به کاری بیش از توانش وادارد من از وی بازخواست خواهم کرد." و عمربن خطاب هنگامی که می‎خواست از دنیا برود این گونه گفت: جانشین خود را سفارش می‎کنم که اهل ذمه را که در پناه پیامبر خدا هستند، پیمانشان را نگه دارد و برای دفاع از آنان به جنگ بپردازد و به بیش از توانشان وادارشان نکند."

ابویوسف گوید: روایت کرد ما را هشام بن عروه، از پدرش، از سعید بن زید که در برخی از بلاد شام بر مردمی گذشت که در آفتاب نگاه داشته شده بودند گفت: اینان چه کرده اند؟ گفته شد اینان به خاطر پرداخت جزیه در آفتاب نگاه داشته شده اند. از این عمل ناخرسند شد، نزد فرمانروایشان رفت و گفت: از پیامبرخدا(ص) شنیدم که می‎فرمود: "کسی که مردم را آزار دهد خدا او را مورد آزار قرار خواهد داد." ابویوسف گوید: برخی از بزرگان ما از عروه، از هشام بن حکیم بن حزام برای ما نقل کرده اند که وی عیاض بن غنم را دید که اهل ذمه را برای گرفتن جزیه در آفتاب نگاه داشته است، به وی گفت: ای عیاض ! این چه کاری است که می‎کنی ؟ همانا پیامبرخدا(ص) می‎فرمود: "کسانی که مردم را در دنیا می‎آزارند خداوند آنان را در آخرت عذاب خواهد کرد." ابویوسف گوید: حدیث کرد ما را هشام بن عروه از پدرش که عمر بن خطاب در راه بازگشت از شام به مردمی برخورد که افرادی را در آفتاب نگاه داشته بودند و بر سرشان روغن می‎ریختند، گفت: گناه اینان چیست ؟ گفتند: جزیه بدهکارند نپرداخته اند، آزارشان می‎دهند تا جزیه بپردازند. عمر گفت: اینان چه می‎گویند؟ گفتند: می‎گویند چیزی نداریم که جزیه بپردازیم، گفت: رهایشان گذارید، به چیزی که توانش را ندارند وادارشان نکنید. همانا من از پیامبرخدا(ص) شنیدم که

ناوبری کتاب