شریف درنگ کنند و تنها منافع زودگذر را در نظر نگیرند، بلکه شرایط مردم و نیازمندیهای آنان و آینده حکومت و دولت را در نظر داشته باشند؛ و این نکته را همواره از یاد نبرند که در شرایط دشوار به ایمان و عواطف مردم نیازمندند؛ پس باید با آنان در قرار دادن خراج و مالیات و گردآوری آن مدارا کنند و چیزی را که مردم توان آن را ندارند به آنان تحمیل نکنند.
2 - باز در نهج البلاغه در نامه آن حضرت (ع) به عاملان وی که مأمور گردآوری خراج بودند آمده است: "پس با مردم به انصاف و عدالت رفتار کنید و در برآوردن حاجتهای آنان شکیبایی ورزید، که شما رعیت را خزانه دارید و امت را وکیلان و امامان را سفیران. حاجت کسی را روا ناکرده مگذارید، و او را از آنچه مطلوب اوست باز مدارید، و برای گرفتن خراج پوشش زمستانی و تابستانی رعیت را و نیز چارپایی که بدان کار کنند و بنده ای را که در اختیار دارند مفروشید، و برای درهمی کسی را تازیانه مزنید و دست به مال کسی مبرید، نمازگزار باشد یا پیمان مسلمانان را عهده دار؛ جز آنکه اسبی یا جنگ افزاری را بینید که در جنگ با مسلمانان به کار رود، که مسلمان را روا نیست اسب و جنگ افزار را در دست دشمنان اسلام وانهد تا موجب نیروی آنان بر زیان مسلمانان گردد."ابوعبید بسنده عن النبی (ص) قال "من ولی لنا شیئا فلم تکن له امراءة فلیتزوج امرأه. و من لم یکن له مسکن فلیتخذ مسکنا و من لم یکن له مرکب فلیتخذ مرکبا. و من لم یکن له خادم فلیتخذ خادما. فمن اتخذ سوی ذلک کنزا او ابلا جاء الله به یوم القیامة غالا او سارقا. (الاموال 338/) .
3 - در فروع کافی به سند خود از مردی از ثقیف آمده است که گفت: علی بن ابی طالب (ع) مرا بر "بانقیا" و بخشی از سواد کوفه فرمانروایی داد، آنگاه در حضور مردم به من فرمود:
.jpg)
