آیت‌الله منتظری

و در خبر ابراهیم بن ابی زیاد آمده است که گفت: از امام صادق (ع) از خریدن زمین های جزیه پرسیدم، فرمود: "آنها را بخر، زیرا تو را بیشتر از اینها در آن حق است".الاموال 24/. و مانند آن در صحیحه محمد بن مسلم نیز آمده است.مغنی ‏308/7. و از مهم ترین مصالح عمومی برای دولت اسلامی رفع نیازمندیهای استانداران و کارگزاران آن است تا به رشوه خواری روی نیاورند و بدون دغدغه به رتق و فتق امور مردم بپردازند.

و بر همین معنی حمل می‎شود آنچه ابوعبید به سند خود، از پیامبر(ص) روایت نموده که فرمود: "کسی که کاری را برای ما بر عهده می‎گیرد، اگر زن ندارد باید ازدواج کند، اگر مسکن ندارد باید مسکنی برای خود در نظر بگیرد، اگر وسیله سواری ندارد وسیله را انتخاب کند، اگر خدمتگزار ندارد خادمی را به استخدام گیرد. و هرکسی جز اینها چیزی را اندوخته کند، یا شتری را برگیرد [بر اموال و خدم و حشم خود بیفزاید] روز قیامت او را به عنوان فریبکار و دزد در پیشگاه خداوند می‎آورند."ثم الله الله فی الطبقة السفلی، من الذین لا حیلة لهم من المساکین و المحتاجین و اهل البؤسی و الزمنی، فان فی هذه الطبقة قانعا و معترا، و احفظ لله ما استحفظک من حقه فیهم، واجعل لهم قسما من بیت مالک و قسما من غلات صوافی الاسلام فی کل بلد، فان للاقصی منهم مثل الذی للادنی. (نهج البلاغه، فیض / 1019؛ لح 438/، نامه 53) .

خلاصه کلام اینکه: مصرف خراج در اقسام مختلف آن از اموری است که امام مسؤولیت اداره آن را بر عهده دارد، از قبیل مصالح جامعه و رفع نیازمندیهای کارگزاران و نیز مخارج تهیدستان که از مهمترین مصالح عمومی جامعه است. و بر همین اساس