صفحه ۲۷۰

از برخی روایات نیز استفاده می‎شود که پیامبراکرم (ص) از عایدات خیبر در مصارف شخصی خود نیز مصرف فرمود.

و خیبر از سرزمینهایی بود که با جنگ گشوده شد؛ همان گونه که از روایت صفوان و بزنطی استفاده می‎شود.

در کتاب خراج و فئ سنن ابی داود به سند خود از سهل بن ابی حثمه آمده است که گفت: "پیامبرخدا(ص) عایدات خیبر را به دو قسمت تقسیم فرمود: نیمی را برای مصارف و نیازمندیهای خود و نیمی را برای مسلمانان، که آن را به هجده سهم تقسیم فرمود."عن ابی الحسن (ع): و الارضون التی اخذت عنوة بخیل او رکاب فهی موقوفة متروکه فی یدی من یعمرها و یحییها و یقوم علیها علی ما صالحهم الوالی علی قدر طاقتهم من الحق: النصف او الثلث او الثلثین علی قدر مایکون لهم صلاحا و لایضرهم. (وسائل ‏84/11، ابواب جهاد عدو، باب 41، حدیث 2) . و طبق مرسله حماد در این مورد بسیاری از فقهای ما فتوی داده اند که مواردی از آن را از نظر می‎گذرانیم:

1 - در کتاب مبسوط در حکم زمینهایی که با جنگ گشوده شده است می‎نویسد: "درآمدهای آن را می‎گیرد و آن را به مصرف مصالح مسلمانان و آنچه مسئولیت آن را بر عهده دارد از رفع نیازمندیها و یاری مجاهدین و ساختن پل ها و جز آن از دیگر مصالح اجتماعی می‎رساند."عن ابی عبدالله(ع) فی الغنیمة قال: یخرج منه الخمس و یقسم مابقی بین من قاتل علیه و ولی ذلک، و اما الفئ و الانفال فهو خالص لرسول الله(ص). (وسائل، ‏374/6، ابواب انفال...، باب 2، حدیث 3) .

2 - باز در همان کتاب آمده است: "و اما خراج برای همه مسلمانان است؛ پس اگر زمین ها تخمیس شده است دیگر تخمیس نمی شود، و اگر تخمیس نشده است تخمیس می‎شود و آنچه باقی می‎ماند برای همه مسلمانان است که در مصالح آنان مصرف می‎شود."و یؤخذ الباقی فیکون بعد ذلک ارزاق اعوانه علی دین الله و فی مصلحة ما ینوبه من تقویة الاسلام و تقویة الدین فی وجوه الجهاد و غیر ذلک مما فیه مصلحة العامة، لیس لنفسه من ذلک قلیل و لا کثیر. (وسائل ‏85/11، ابواب جهاد عدو، باب 41، حدیث 2) .

3 - در کتاب فئ خلاف (مسأله 18) آمده است:

ناوبری کتاب